Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; taraflarınca idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine ihalede rekabet ortamının oluşmadığı gerekçe gösterilerek ihalenin iptal edildiği, itirazen şikâyete konu ihaleye 4 isteklinin katıldığı, dolayısıyla ihalede rekabet şartlarının oluştuğu, ihaleye teklif veren Ömer Serdar ASLAN ve Bülent AKGÜL’ün tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılarak ihale sürecine devam edilmesi gerekirken ihalede rekabet şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesi kararının yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Erzincan Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından 20.03.2019 tarihinde gerçekleştirilen “İl Müdürlüğümüz 32 Adet Kompanzasyon Pano Bakım Endeks Takibi 24 Adet Paratonerin Ölçümü 52 Adet Topraklama Hattı Yıllık Bakım ve Ölçümü 12 Adet Yüksek Gerilim Tesisi İşletme Sorumluluğu 70 Adet Elektrik İç Tesisleri Denetim ve Muayene Yapımı” işine ilişkin ihaleye 4 isteklinin katıldığı, 25.03.2019 onay tarihli ihale komisyonu kararında Aytaç Çakır’ın teklif dosyası kapsamında SMM belgesi, Topraklama Yetki Belgesi, İşletme Sorumluluk Belgesi bulunmaması sebebiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak Ömer Serdar Arslan’ın, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Bülent Akgül’ün belirlendiği,
Başvuru sahibi Tekşah Elekt. Tem. Taş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 26.03.2019 tarihli dilekçe ile idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 28.03.2019 tarihli cevabi yazısında Ömer Serdar Arslan ve Bülent Akgül’ün İşletme Sorumluluk Belgesi ve 1kV üstü ve 1kV altı Tesisler Tescil Belgesinin hizmetin yapılacağı ilin sınırları dışında olması nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken sehven işlemlere devam edildiğinin belirtildiği, son durumda ihaleye katılan 4 istekliden 3’ünün değerlendirme dışı kalması neticesinde rekabet şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle ihale komisyonu tarafından ihalenin iptaline karar verildiği, söz konusu kararın ihale yetkilisi tarafından onaylanarak 29.03.2019 tarihinde EKAP üzerinden tüm isteklilere gönderildiği,
Bunun üzerine başvuru sahibi tarafından 03.04.2019 tarihinde ihalenin iptaline karşı doğrudan itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: İl Müdürlüğümüz 32 Adet kompanzasyon pano bakım endeks takibi 24 adet paratonerin ölçümü 52 adet Topraklama hattı yıllık bakım ve ölçümü 12 adet Yüksek gerilim tesisi işletme sorumluluğu 70 adet elektrik iç tesisleri denetim ve muayene yapımı
b) Miktarı ve türü: İl Müdürlüğümüz Kompanzasyon, Paratoner, Topraklama Hattı, YG İşletlme Sorumluluğu, Elektrik Tesisleri İç Kontrolü yapımı.
9 Ay süresince İl Müdürlüğümüz Bağlı birimlerde 32 Adet kompanzasyon panosunun periyodik bakımı ile endeks takibi 24 adet paratonerin ölçümlerinin yapımı , 52 adet Topraklama hatlarının yıllık bakım ve ölçümlerinin yapılması, 12 adet Yüksek gerilim tesisinin işletme sorumluluğu 70 adet Mevcut elektrik iç tesisleri denetim ve muayenelerinin yapımı.
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
c) Yapılacağı yer: İl Müdürlüğümüz bağlı birimler (Birim İsim ve adresleri Teknik Şartname ekindedir.)” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
4734 sayılı Kanun’un “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin ihale sürecinde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hükme bağlanmıştır.
Ayrıca anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinin, madde gerekçesinde yer alan “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılamaması ya da Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti” şeklindeki durumlarda ihalenin iptali hususunda ihale komisyonlarına ve dolayısıyla idarelere takdir yetkisi tanındığı, bu yetkilerin ise temel ilkeler çerçevesinde ve eşitlik ilkesine uygun şekilde, kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanılması gerektiği anlaşılmıştır.
İhale komisyonunun 28.03.2019 onay tarihli iptal gerekçesine bakıldığında, “tek geçerli teklif kaldığından rekabet şartlarının ortadan kalktığı”gerekçesiyle iptal edildiği anlaşılmıştır.
İhalelerde rekabeti, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamada hesap verme sorumluluğu bulunan idarelerin, Kanun’un 39’uncu maddesi çerçevesinde bütün tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesi noktasında serbestisi ve takdir yetkisinin bulunduğu, idarelere tanınan bu yetki mutlak ve sınırsız olmamakla birlikte somut durumda gelinen aşama itibariyle “ihalede rekabetin sağlanamaması” gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesi işleminin Kanun’da idareye tanınan takdir yetkisi çerçevesinde olduğu sonucuna varıldığından başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiaları hakkında Kurul çoğunluğunca “itirazen şikayet başvurusunun reddine”karar verilmiştir.
Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirttiği iddiası kapsamında iptal gerekçesiyle sınırlı yapılan incelemeye göre;
Başvuruya konu ihale Erzincan Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından 20.03.2019 tarihinde yapılan “İl Müdürlüğümüz 32 Adet Kompanzasyon Pano Bakım Endeks Takibi, 24 Adet Paratonerin Ölçümü, 52 Adet Topraklama Hattı Yıllık Bakım ve Ölçümü, 12 Adet Yüksek Gerilim Tesisi İşletme Sorumluluğu, 70 Adet Elektrik İç Tesisleri Denetim ve Muayene Yapımı” hizmet alımı işi olup, ihalede 4 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 4 isteklinin katıldığı, 25.03.2019 tarihli ihale komisyon kararı ile Aytaç Çakır’ın teklifinin eksik belge sunduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalenin Ömer Serdar Arslan/Nonar Enerji üzerinde bırakıldığı, Bülent Akgül Elekt. Taah. Mühendisliğin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak, başvuru sahibi Tekşah Elekt. Tem. Taş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise geçerli teklif olarak belirlendiği,
Başvuru sahibi Tekşah Elekt. Tem. Taş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 26.03.2019 tarihli dilekçe ile idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin 28.03.2019 tarihli cevabından Ömer Serdar Arslan ve Bülent Akgül’ün İşletme Sorumluluk Belgesi ve 1kV üstü ve 1kV altı Tesisler Tescil Belgesinin hizmetin yapılacağı ilin sınırları dışında olması nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken sehven işlemlere devam edildiğinin belirtildiği, son durumda ihaleye katılan 4 istekliden 3’ünün değerlendirme dışı kalması neticesinde rekabet şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle ihale komisyonu tarafından ihalenin iptaline karar verildiği, kararın 29.03.2019 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylanması ile kesinleştiği, söz konusu kararın 29.03.2019 tarihinde EKAP üzerinden tüm isteklilere gönderildiği, bunun üzerine başvuru sahibinin 03.04.2019 tarihinde ihalenin iptaline karşı doğrudan Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun;
“Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.”hükmü,
“Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
“İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
…
İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” hükmü
İdari Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Öte yandan anılan Kanun’un 39’uncu maddesinin gerekçesinde yer alan “Tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye uluslararası mevzuata paralel bir şekilde ihaleyi iptal etme yetkisi verilerek, buna ilişkin hükümler düzenlenmiştir.” ifadesinden idarelerin, ihaleye verilen tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması ya da Kanunun temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti gibi nedenlerle, ihale yetkilisinin onayından önceki herhangi bir aşamada ihale komisyonunun kararı üzerine idareye ihaleyi iptal etme yetkisi verilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un 5, 39 ve 40’ıncı maddelerinde yer alan hükümlerden, ihale komisyonlarının bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etme yetkisine sahip oldukları, söz konusu işlem nedeniyle her hangi bir yükümlülük altına girmeyecekleri, anılan kararın ihale yetkilisi tarafından en geç beş iş günü içerisinde onaylanması gerektiği ifade edilmiş olup, idarenin ihaleyi iptal etme yetkisinin mutlak ve sınırsız olmadığı, Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkeler çerçevesinde kamu yararı ve hizmet gerekleriyle sınırlandırıldığı, rekabet şartlarının gerçekleşmediğine ve ortadan kalktığına ilişkin değerlendirmelerin somutlaştırılması ve bilgi/belgelere dayandırılması gerektiği, soyut gerekçelerle ihalenin iptal edilemeyeceği, idarenin ihalenin iptalinde bir gerekçesinin olması, bu gerekçenin de somut ve hukuka uygun bir gerekçe olması gerektiği anlaşılmaktadır.
İhale komisyonunun 28.03.2019 onay tarihli iptal gerekçesine bakıldığında, ihalenin “tek geçerli teklif kaldığından rekabet şartlarının ortadan kalktığı” gerekçesiyle iptal edildiği anlaşılmıştır.
Başvuruya konu ihale 4734 sayılı Kanunda “bütün isteklilerin teklif verebildiği usuldür” şeklinde tanımlanan açık ihale usulü ile gerçekleştirilmiştir. İhalede 4 adet ihale dokümanının satın alındığı ve ihale dokümanı satın alanların tamamının ihaleye teklif verdiği dikkate alındığında ihaleye katılım aşamasında rekabetin sağlandığı anlaşılmaktadır. Kaldı ki ihale sürecindeki değerlendirmeler sonucunda tek teklif kalması rekabetin oluşmadığı anlamına gelmeyeceği gibi sadece geçerli teklif sayısına bakılarak ihalede rekabet koşullarının sağlanmadığı da ileri sürülemez. Ayrıca incelenen ihalenin yaklaşık maliyetinin 239.547,00 TL, bütün tekliflerin yaklaşık maliyetin altında olduğu, idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine ihalede tek geçerli teklif kalan başvuru sahibinin teklif bedelinin ise 209.000,00 TL olduğu, ayrıca rekabet şartlarının ortadan kalktığı değerlendirmelerinin somutlaştırılmadığı ve bilgi/belgelere dayandırılmadığı dikkate alındığında, idare tarafından başvuru sahibi ve diğer isteklilerin teklif bedelleri arasında yapılan kıyaslama ile ihalede tek geçerli teklif kaldığından rekabetin oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verilmesi işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; başvuru sahibinin iddiaları kapsamında yukarıda tespiti yapılan aykırılıklar ve değerlendirmeler doğrultusunda ihalenin iptali kararının iptal edilmesine karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemizle Kurul çoğunluğunun “itirazen şikayet başvurusunun reddi”kararına katılmıyoruz.
