Kanun’da öngörülmeyen makamlara araç tahsis edilmesi aşağıya alınan Sayıştay Mali denetim Raporunda sorgulanmıştır.
…Belediyesi tarafından gerçekleştirilen taşıt kiralama ihalesinin incelenmesi neticesinde; ihale kapsamında yabancı menşeli, 1600 cc motor hacminin üzerinde araçlar kiralandığı, alınan araçlardan bir kısmının teknik şartnamede yer alan özellikleri taşımadığı, bazı araçlar için kasko değerinin %2’sinin üzerinde olan fiyat tekliflerinin kabul edilerek ihalenin sonuçlandırıldığı, araçların bir kısmının kanunen öngörülmeyen makamlara tahsis edildiği görülmüştür.
…Belediyesi tarafından 08.10.2014 tarihinde taşıt kiralama ihalesi yapıldığı ve yüklenici ile 14.11.2014 tarihinde sözleşme imzalandığı görülmüştür. Söz konusu ihale ve uygulamada yapılan hatalar aşağıda maddeler halinde anlatılacaktır.
…
237 sayılı Taşıt Kanunu’nun “Taşıt verilecekler” başlıklı 4’üncü maddesinde emirlerine ve zatlarına binek otomobili verilenlerin (1) sayılı cetvelde, makam hizmetlerine tahsis edilen taşıtların ise (2) sayılı cetvelde gösterildiği ifade edilmiş, “Cezalar” başlıklı 16’ncı maddesinde ise kanunen bir makama veya işe tahsis olunmadığı hâlde hakikati tağyir ile bu taşıtlardan istifade eden ve ettirenler hakkında bir seneye kadar hapis cezasına hükmolunacağı ve bu yüzden hasıl olan masraf ve zararların genel hükümlere göre tazmin ettirileceği hüküm altına alınmıştır.
İhale sonucunda teslim alınan araçların görevlendirme kağıtları ile teslim tutanakları incelenmiş, bu araçlardan 7 adet 2013 model, 2000 cc, Opel marka, İnsignia tipinde aracın 4 tanesinin belediye başkan yardımcılarına, 1 tanesinin özel kalem müdürüne, 1 tanesinin özel kalemde görevli bir şahsa teslim edildiği, 1 tanesinin ise başkan koruma aracı olarak görevlendirildiği görülmüştür.
Belediye başkan yardımcıları, özel kalem müdürü ve özel kalem müdür yardımcısı Kanun’un (1) ve (2) sayılı cetvellerinde sayılan makamlarda yer almamaktadır. Bu nedenle ne emir ve zatlarına ne de makamlarına araç tahsisi mümkün değildir. Bu kişiler ancak hizmet gereği ihtiyaç halinde idareye ait araçları kullanabileceklerdir. Bu işlem için de araçların bizzat kendilerine veya şoförlerine teslim edilmesine, bu araçların başka işlerde kullanılmasının engellenmesine gerek bulunmamaktadır. Aksi bir uygulama mevzuata uygun olmadığı gibi, Taşıt Kanunu’nun 16’ncı maddesinde belirtilen cezaların uygulanmasını da gerektirecektir.
Kamu idaresi cevabı
2014 yılı hesaplarının denetimi sonucunda Sayıştay Denetçisince hazırlanan ilgi sorgu kâğıdının 8-d. maddesinde; ; Belediyemizce kiralanan araçların Kanun’da öngörülmeyen makamlara araç tahsis edilmesi tespit edilmiştir.
Kamuda öngörülmeyen kişilere makam Aracı tahsis edilmesi gibi bir uygulamamız yoktur. Belediyelerin görevleri 5393 sayılı Kanunun 14. maddesinde tek tek sayılmış olup, bu görev gereklerini yerine getirmek için Belediyemizde bir fiil hizmet gören sorgunuzda yer alan Başkan yardımcıları ve diğer görevlilerin bu hizmetleri sırasında belediye hizmet araçlarından yararlanmalarını sağlamak için düzenlenen görevlendirmeler aracı makam aracı haline getirmediği gibi aracın fiilen kamu hizmetinde kullanılmadığına ilişkin bugüne kadar hiçbir saptama bulunmamaktadır.” denilmiştir.
Sonuç olarak
Kamu idaresi cevabında, herhangi bir makama araç tahsis edilmediği, araçların belediye hizmetlerinde kullanıldığı ifade edilmiştir. Yapılan incelemelerde bulguda belirtilen Opel Insignia marka araçların yükleniciden teslim alınmasını müteakip Başkan yardımcıları adına şoförlerine tutanakla teslim edildiği görülmüştür. Şayet araçlar herhangi bir makama tahsisli değilse böyle bir tutanak düzenlenmesine ve aracın teslim edilmesine de ihtiyaç yoktur. Destek hizmetleri bünyesinde oluşturulacak bir havuzdan belediye hizmetleri için ihtiyaç duyulması durumunda araç görevlendirme yazıları ile araçlar kullanabilecektir. Aksi bir durumda, araç sadece teslim edilen kişiler tarafından kullanılacak ve zımni olarak makam aracı hüviyetine girecektir ki, bu ise 237 sayılı Taşıt Kanunu’na aykırıdır.