|
BAŞVURU SAHİBİ:
Çelikbay Otom. Gıda Tar. Nak. Orman Ürünl. İnş. Giyim Teks. Elekt. İlet. Petrol Tem. Tur. San. ve Tic. Limited Şirketi- Çankaya Bil. Tem. Tur. San. ve Tic. Limited Şirketi İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/52283 İhale Kayıt Numaralı “Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü Personel Servis Taşıma” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş. tarafından 19.03.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Petrol İşletmeleri Bölge Müdürlüğü Personel Servis Taşıma” ihalesine ilişkin olarak Çelikbay Otom. Gıda Tar. Nak. Orman Ürünl. İnş. Giyim Teks. Elekt. İlet. Petrol Tem. Tur. San. ve Tic. Limited Şirketi- Çankaya Bil. Tem. Tur. San. ve Tic. Limited Şirketi İş Ortaklığının 01.07.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.07.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 18.07.2019 tarih ve 29428 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 18.07.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/727 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) 2 nolu ihale komisyonu kararı ile idarece Ceyhan Arda Tur. Taş. Tar. Üm. Ltd. Şti – Aytekin Taşımacılık Gıd. Pet. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifi değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatının iade edildiği, geçici teminat mektubu iade edilen istekli tarafından 16.04.2019 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, idarece iddiaların esasına ilişkin inceleme yapılarak şikayetin reddedildiği, sonrasında anılan istekli tarafından Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması üzerine alınan kurul kararı gereğince idarece 3 nolu ihale komisyonu kararı alınarak ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı, ancak geçici teminat mektubu iade edilen isteklinin 2 nolu ihale komisyonu kararına şikayet etmesi halinde başvuru ehliyetinin olmayacağı, zira idarece şikayet aşamasında teklifine bağlılık anlamına gelen geçici teminat mektubunun anılan istekliden istenmediği, ayrıca ilgili yasa gereğince ihalelerde en avantajlı teklif ile ikinci teklifin teminat mektubunun ancak sözleşme imzalandıktan sonra iade edilebileceği, idarenin iade edilen geçici teminat mektubunun tamamlanması için bir süre tanıması gerekmekte iken doğrudan esasa girerek şikayeti reddetmesi ve anılan istekliye itirazen şikayet yolu açmasının hukuka aykırı olduğu, bu nedenle anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ya da ihale sürecinde yaşanan usul hataları nedeniyle tüm tekliflerin reddedilerek ihalenin iptal edilmesi gerektiği,
2) 1 nolu ihale komisyonu kararı ile ihalenin Ceyhan Arda Tur. Taş. Tar. Üm. Ltd. Şti – Aytekin Taşımacılık Gıd. Pet. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde kaldığı, kendilerince 1 nolu ihale komisyonu kararına karşı idareye şikayet başvurunda bulunulması üzerine idarece alınan ve 08.04.2019 tarihinde tebliğ edilen 2 nolu ihale komisyonu kararı ile anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin kendileri üzerinde bırakıldığı, sonrasında anılan istekli tarafından 16.04.2019 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulması üzerine idarece 18.04.2019 tarihinde tebliğ edilen şikayete cevap yazısı ile şikayetin reddedildiği, ancak idarece alınan düzeltici işlem kararı sonrasında anılan isteklinin 10 gün içinde doğrudan Kuruma başvuru yapması gerektiği, idarenin vermiş olduğu kararlara karşı tekrar idareye başvurulmayacağı, idarece başvurunun usulden reddedilmesi gerekirken hata ile esasa girilip reddedilmesi ve adı geçen istekliye süresinden sonra itirazen şikayet yolu açılmasının açık bir kanuna aykırılık olduğu,
3) İdarenin hatalı olduğu açık olan ihale dokümanı nedeniyle isteklilerce adı geçen ihale kararlarına sürekli itiraz edilerek haklı olmak adına çaba sarf edildiği, neredeyse ihale ilanından itibaren 5 aylık süre içerisinde ihalenin sözleşme aşamasına gelmediği, itiraz süreçleri devam ettiğinden ihale sürecinin uzadığı, idarece ihale dokümanında gerekli düzenlemelerin net olarak belirtilmediği, 4734 sayılı Kanun’un beşinci maddesinde yer alan ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması ilkesinin zarar görmesi ve isteklilerce ihale dokümanının net olarak anlaşılmaması nedenleriyle eşit muamele ve saydamlık ilkesi gereği dokümanının yeniden hazırlanarak ihaleye tekrardan çıkılması adına ihalenin iptali koşullarının oluştuğu, her ne kadar teknik şartnamede belirtilen kriterlerin tekliflerin değerlendirilme aşamasında yeterlik kriteri sayılamayacağı 23.05.2019 tarihli ve 2019/UH.I-634 sayılı kurul kararından anlaşılsa da, idari şartname ve teknik şartnamenin bir bütün olduğu, isteklilerin tüm ihale dokümanını düşünerek teklifte bulunacakları, ihalede geçerli teklifin az olmasına belki de idari şartname ve teknik şartnamedeki farklı düzenlemelerin sebep olduğu, iş bu nedenle yeni yapılacak ihalede eskisine göre daha çok katılım sağlanabileceği, teknik şartnamede belirtilen kriterlerin incelenmemesinin ileride telafisi güç ve imkansız zararlara yol açacağı anlaşıldığından ihalenin iptaline karar verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “İstekli : Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini,
… ifade eder.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Teminat olarak kabul edilecek değerler” başlıklı 34’üncü maddesinin beşinci fıkrasında “İhale üzerinde kalan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekliye ait teminat mektupları ihaleden sonra saymanlık ya da muhasebe müdürlüklerine teslim edilir. Diğer isteklilere ait teminatlar ise hemen iade edilir. İhale üzerinde kalan istekli ile sözleşme imzalanması halinde, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibine ait teminat sözleşme imzalandıktan hemen sonra iade edilir.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru yolları” başlıklı 4’üncü maddesinde “(1) İhalelere yönelik başvuru yolları şikayet ve itirazen şikayettir.
(2) Şikayet: İhale sürecindeki işlem ve eylemlerin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idareye yapılan başvurudur.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;
a) İstekli olabilecekler; ön yeterlik ve/veya ihale dokümanının verilmesi, ön yeterlik ve/veya ihale ilanında veya ön yeterlik ve/veya ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
b) Adaylar; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan ihalelerde ön yeterlik başvurularının sunulması, değerlendirmesi ve sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem ve eylemler; belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ise kısa listeye alınmış olmaları kaydıyla ayrıca ihale daveti ve/veya ihale dokümanının gönderilmesi, ihale dokümanında yer verilen düzenlemeler ve/veya bu düzenlemeler ile idari uygulamalar arasındaki uyumsuzluklar,
c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,
hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmü bulunmaktadır.
Yapılan incelemede, 19.03.2019 tarihinde yapılan ihaleye 3 isteklinin katıldığı, 20.03.2019 tarihinde alınan 1 nolu ihale komisyonu kararında Öz Topaloğlu Kollektif Şirketinin teklifinin benzer işe uygun olmayan iş deneyim belgesi sunulması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Tic. ve San. Ltd. Şti.- Aztekin Taş. Gıda Petrol Ürün. İnş. ve Temz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, başvuru sahibi isteklinin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, akabinde başvuru sahibi istekli tarafından idareye yapılan şikayet başvurusu sonucunda 08.04.2019 tarihinde alınan 2 nolu ihale komisyonu kararında Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Tic. ve San. Ltd. Şti.- Aztekin Taş. Gıda Petrol Ürün. İnş. ve Temz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin, ruhsatları sunulan 3 adet aracın motor gücünün Teknik Şartnamenin 8’inci maddesinde belirtilen 160 hp gücünde olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmasına ve geçici teminatının iade edilmesine karar verildiği, başvuru sahibi istekli Çelikbay Otomotiv San. Tic. Ltd. Şti. – Çankaya Bilişim Temizlik Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, sonrasında Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Tic. ve San. Ltd. Şti.- Aztekin Taş. Gıda Petrol Ürün. İnş. ve Temz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından 29.04.2019 tarihinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması neticesinde 23.05.2019 tarih ve 2019/UH.I-634 sayılı Kurul kararının alındığı, söz konusu Kurul kararında “…Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi istekli Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Tic. ve San. Ltd. Şti.- Aztekin Taş. Gıda Petrol Ürün. İnş. ve Temz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alınması…” yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, anılan Kurul kararı gereği idarece alınan 20.06.2019 tarihli 3 nolu ihale komisyonu kararında ihalenin Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi-Aztekin Taş. Gıda Petrol Ür. İnş. ve San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, idarece anılan istekliye iade edilen geçici teminatının tekrar istendiği ve anılan isteklinin geçici teminatını sunduğu, başvuru sahibi isteklinin teklifinin ise yine ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Aktarılan mevzuat hükümleri ve yapılan tespitler birlikte değerlendirildiğinde öncelikle ihaleye teklif sunarak istekli sıfatını haiz olmuş ve 2 nolu ihale komisyonu kararında teklifi değerlendirme dışı bırakılmış Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketi-Aztekin Taş. Gıda Petrol Ür. İnş. ve San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının idareye şikayet başvurusunda bulunma ehliyetinin bulunduğu, geçici teminat mektubunun iade edilip edilmemesinin idareye şikayet başvuru ehliyetini etkileyen bir husus olmadığı, diğer yandan yukarıda aktarılan 4734 sayılı Kanun’un 34’üncü maddesinin beşinci fıkrası ile kendisi ile sözleşme imzalanması ihtimali bulunmayan isteklilerin geçici teminat mektuplarının gereğinden fazla alıkonarak, zarar görmesinin engellenmesinin amaçlandığı, kaldı ki 23.05.2019 tarih ve 2019/UH.I-634 sayılı Kurul kararı sonrasında oluşan yeni hukuki durum karşısında anılan isteklinin idarece istenen geçici teminatını 3 nolu ihale komisyonu kararında açıklandığı üzere idareye sunduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.
İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir.
İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır. Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz.
Belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece alınan kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir.
İdareye şikayet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikayet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamaz.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “İdareye şikayet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55 inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikayet başvurusunda bulunulabilir…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 14’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında “Şikayet başvurusu üzerine idarece alınan kararla bir hak kaybına veya zarara uğradığını ya da zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia edenler bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yaparlar.” hükmü yer almaktadır.
İdarece 20.03.2019 tarihinde alınan 1 nolu ihale komisyonu kararında Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Tic. ve San. Ltd. Şti.- Aztekin Taş. Gıda Petrol Ürün. İnş. ve Temz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, başvuru sahibi isteklinin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, akabinde başvuru sahibi istekli tarafından idareye yapılan şikayet başvurusu sonucunda 08.04.2019 tarihinde alınan 2 nolu ihale komisyonu kararında Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Tic. ve San. Ltd. Şti.- Aztekin Taş. Gıda Petrol Ürün. İnş. ve Temz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin başvuru sahibi istekli üzerinde bırakıldığı, 08.04.2019 tarihinde alınan 2 nolu ihale komisyonu kararı sonrasında Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Tic. ve San. Ltd. Şti.- Aztekin Taş. Gıda Petrol Ürün. İnş. ve Temz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 16.04.2019 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu, idarenin 18.04.2019 tarihli cevabi yazısıyla başvurunun reddedildiği anlaşılmıştır.
Aktarılan mevzuat çerçevesinde yapılan incelemede, her ne kadar başvuru sahibi isteklinin 28.03.2019 tarihinde yapmış olduğu şikâyet başvurusuna istinaden alınan 2 nolu 08.04.2019 tarihli ihale komisyonu kararından sonra Ceyhan Arda Turizm Taşımacılık Tarım Ürünleri Tic. ve San. Ltd. Şti.- Aztekin Taş. Gıda Petrol Ürün. İnş. ve Temz. İşl. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 10 gün içinde doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunması gerektiği anlaşılsa da, söz konusu komisyon kararının anılan istekliye bildirildiği 08.04.2019 tarihli yazıda, kararın bildiriminden itibaren 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunabileceğinin belirtildiği, Anayasanın 40’ıncı maddesine göre idare işlemlerine karşı, ilgili kişilerin hangi kanun yollarına ve mercilere hangi sürelerde başvuracağının idarelerce belirtilmek zorunda olduğu, bu nedenle 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulabileceği yönünde anılan istekliye bildirim yapıldığı dikkate alındığında anılan isteklinin 10 gün içinde idareye yapmış olduğu 16.04.2019 tarihli şikâyet başvurusunun usulüne uygun olmayan bir başvuru olarak değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
|
