|
BAŞVURU SAHİBİ:
Ziyafet Toplu Yemek San. Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Düzce Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/435945 İhale Kayıt Numaralı “Düzce Üniversitesi Öğrenci ve Personel 4 Kap/Öğün Yemek” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Düzce Üniversitesi Sağlık, Kültür ve Spor Daire Başkanlığı tarafından 01.09.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Düzce Üniversitesi Öğrenci ve Personel 4 Kap/Öğün Yemek” ihalesine ilişkin olarak Ziyafet Toplu Yemek San. Tic. A.Ş.nin 25.08.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 26.08.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.09.2021 tarih ve 40745 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.09.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1467 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Teknik Şartname’nin 24’üncü maddesinin b bendinde “Çalıştırılan personelin puantaj, maaş bordosu ve tahakkuk ettirilen ücreti için hazırlanacak banka listesi, SGK primlerinin ve vergilerin yatırıldığına dair dekontları, aylık fatura ile birlikte İdareye teslim edilecektir. Firma en geç ayın 20’sinde personel maaşlarının ödemek ve maaş evraklarını İdareye sunmak zorundadır. Ayın 20’sinden itibaren 10 gün süresince maaşın ödenmediği tespit edildiğinde her bir gün için sözleşme bedelinin %0,02 (onbinde 2’si) oranında ceza uygulanır ve 11.gün ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilecek ve sözleşme feshedilecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, bu durumda hakediş alınmadan ihale konusu hizmette çalışacak personelin maaşlarının ödenmeye zorlandığı,
2) Teknik Şartname’nin 29’uncu maddesinde “Personele belirli aralıklarla firma tarafından hizmet içi eğitim verilecektir. İdare tarafından verilecek bir personel eğitime gözlemci olarak katılabilecektir. Verilecek hizmet içi eğitim halkla ilişkiler ve ihale konusu işle ilgili mesleki eğitim üzerine olacaktır.” düzenlemesi ile anılan Şartname’nin 30’uncu maddesinde “Yüklenici firma gıda zehirlenmelerine karşı koruyucu önlem almak, uygulamak ve personelin eğitimini vermekle yükümlüdür.” düzenlemesinin yer aldığı, bu durumda Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78.31’inci maddesi doğrultusunda tüm eğitimlerin yapılacağı saatlerin belirlenmesi ve mesai saatleri dışında yapılacak eğitimlerin fazla çalışmaya yol açması nedeniyle fazla çalışma giderinin teklif fiyata dahil olacağının ve çalışma saatleri dışında işçinin kaç saat eğitim alacağının belirtilmesi gerektiği, hizmetin ifasında çalışan personelin çalışma saatinin tamamını idarede geçirecek olması ve verilecek eğitimin hizmetin aksamasına neden olmaması zorunluluğu gereği verilecek eğitimlerin zorunlu olarak mesai saatleri dışında yapılacağı, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 83.1’inci maddesinde belirtildiği üzere yaklaşık maliyet hesabının yanlış olmaması için fazla çalışma yapılacak saatlerin açıkça belirtilmesi gerektiği,
3) Teknik Şartname’nin 44’üncü maddesinde yemeklerden numuneler alınacağı, idarenin talebi doğrultusunda bu numunelerin halk sağlığı laboratuvarlarına gönderilerek tetkik ve tahlillerinin yaptırılacağı ve masraflarının yüklenici tarafından karşılanacağının belirtildiği, ancak hangi analizlerin yapılacağına dair bir düzenleme yapılmadığı,
4) Teknik Şartname’nin 1’inci maddesine göre, Akçakoca Yerleşkesinde bulunan mutfakta uygulamalı derslerin yapılacağı ve yapılacak derslerin yemek üretimini aksatmayacak şekilde planlanacağının belirtildiği, ancak ders kapsamında oluşacak giderlerin detayına yer verilmediği, uygulamalı derslerde kullanılacak gıda maddeleri, ısıtma ve pişirme ünitelerinin sarf ettiği enerji giderleri gibi maliyete konu gider kalemlerinin belirtilmesi ve ihaleye teklif verecek isteklilerin bu gider kalemlerini göz önünde bulundurarak teklif sunması gerektiği, aksi takdirde uygulamalı derslerde başta gıda malzemeleri olmak üzere her türlü sarf malzeme ve enerji giderlerinin ihale uhdesinde kalan yüklenicinin zararına sebep olabileceği,
Teknik Şartname’nin 9’uncu maddesine göre; yemek pişirme, gıda ısıtma ve servise uygun hale getirme (üretim amaçlı) dışında kullanılacak ve ihale konusu ile ilgili olmayan Öğrenci Yaşam Merkezinin ısınma amaçlı kullanılacak doğalgaz bedelinin de yemek pişirme işini ifa eden firma tarafından ödeneceğinin belirtildiği, idareye ait olan yerleşkenin enerji giderlerinin yemek hizmetine dahil edilmesinin asıl ihale konusu ile alakalı olmadığı gibi hakkaniyetli bir yaklaşım da olmadığı, zira idarece ihalesi yapılan işin malzeme dahil yemek pişirme, servis ve servis sonrası hizmetleri ihalesi olduğu, tüm tasarrufu idareye ait olan bir yerleşkenin ısınma giderinin yüklenici üzerine bırakılmasının ihale konusu dışında maliyetlerin artmasına, maliyetlerin ise isteklilerce sunulacak teklif fiyatlarının yükselmesine ve doğrudan kamu zararına sebep olacağı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4857 sayılı İş Kanunu’nun “Ücret ve ücretin ödenmesi” başlıklı 32’nci maddesinde “…Ücret en geç ayda bir ödenir…” hükmü,
“Ücretin gününde ödenmemesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “Ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden dışında ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir. Bu nedenle kişisel kararlarına dayanarak iş görme borcunu yerine getirmemeleri sayısal olarak toplu bir nitelik kazansa dahi grev olarak nitelendirilemez. Gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanır. Bu işçilerin bu nedenle iş akitleri çalışmadıkları için feshedilemez ve yerine yeni işçi alınamaz, bu işler başkalarına yaptırılamaz.” hükmü,
Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların özlük hakları” başlıklı 38’inci maddesinde “Yüklenici çalıştırdığı işçilerin, işin yapılmakta olduğu bir işkolu veya meslekte aynı tipteki bu iş için mevzuatla kabul edilenlerden daha az elverişli olmayan şartlarda çalışmalarını ve ücret almalarını sağlayacaktır. Ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarının toplu sözleşme veya mevzuatla tespit edilmemiş olması halinde yüklenici, en yakın ve uygun bir bölgedeki işkolu veya meslekteki aynı tip bir iş için mevzuatla tespit edilenlerden daha az elverişli olmayan ücret, yan ödeme ve çalışma şartlarını sağlayacaktır. Yüklenici, varsa alt yüklenicilerinin bu çalışma şartlarına uymalarını sağlamak için gerekli tedbirleri alacaktır.
Kontrol teşkilatı, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle yükümlüdür.
Bu amaçla yüklenicinin hakediş istemesi üzerine, bu istek ve hakedişin ödeneceği tarih (yaklaşık olarak), şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyurulur. İlanın yapıldığı, kontrol teşkilatının ve yüklenici veya vekili ile işçi temsilcisinin imzaladıkları bir tutanakla tespit edilerek bu tutanağın bir kopyası hakedişin ödeme yerine gönderilir.
Personel alacakları, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılır. Bu tür alacakların üç (3) aylık tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmez.
…
İdare tarafından gerek resen gerekse de başvuru üzerine bordroların ve/veya ücret ödemesini gösterir diğer bilgi ve belgelerin (yüklenici veya alt yüklenicinin kayıtları, puantaj, hesap pusulaları gibi) incelenmesi neticesinde ücret ve/veya yan ödemelerin eksik ödendiğinin veya ödenmediğinin tespit edilmesi halinde bu durumun yüklenici tarafından bordroya bağlanması sağlanır ve bu bordrolar hakediş raporu ile birlikte ödeme yerine gönderilir. Aynı zamanda, ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmı yüklenicinin hakedişinden kesilir ve tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka hesabına yatırılır. Bu husus ayrıca bir tutanağa da bağlanır.
Yüklenicinin iş verdiği alt yüklenicilerin gündelikçi, haftalıkçı veya aylıkçı olarak işyerinde çalıştırdığı işçi, personel ve teknik elemanların tamamı da yüklenicinin elemanları hükmünde olup, bunların ücretlerinin ödenmesinden de doğrudan doğruya yüklenici sorumludur. Yüklenici, bunların ücretleri hakkında da aynen kendi elemanları gibi ve yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapmak zorundadır.
Personel alacaklarının kontrol edilebilmesi için yüklenici, teknik ve yönetici personeli ile işçilerine yaptığı ödemelerin bordrolarından birer kopyasını, bordroların düzenlenmesi tarihinden başlayarak en çok bir ay içinde, kontrol teşkilatına verecek ve bu bordrolarda teknik ve yönetici personel ile işçilerin sanatları ve çalıştıkları yerler, ad ve soyadları ile doğum yerleri ve tarihleri belirtilecektir.
Bordrolarda yüklenicinin veya vekilinin imzası bulunacaktır…” açıklaması,
“Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi:
Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi (4’üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.
İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.
Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.
1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde… Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…” açıklaması,
Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Maliye Bakanlığınca Serbest bırakma ilke ve oranları doğrultusunda Düzce Üniversitesi Rektörlüğü Strateji Geliştirme Daire Başkanlığınca ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:
Yükleniciye ay içerisinde yenen yemek ve tutanaklarla tespit edilen kumanya adeti kadar ödeme yapılacaktır.
12.1.1. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere 30 gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır.
12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini imkan bulduğu takdirde öder.
12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yürütülmesine ilişkin kayıt ve tutanaklar” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İşin yürütülmesi sırasında kayıt ve tutanaklar Yüklenici tarafından görevlendirilen işyeri temsilcisi ve muayene kabul komisyonu tarafından ortaklaşa tutulacaktır. Anlaşmazlık durumunda muayene ve kabul komisyonunun tutanakları esas kabul edilecektir.” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin 24’üncü maddesinin b bendinde “Çalıştırılan personelin puantaj, maaş bordosu ve tahakkuk ettirilen ücreti için hazırlanacak banka listesi, SGK primlerinin ve vergilerin yatırıldığına dair dekontları, aylık fatura ile birlikte İdareye teslim edilecektir. Firma en geç ayın 20’sinde personel maaşlarının ödemek ve maaş evraklarını İdareye sunmak zorundadır. Ayın 20’sinden itibaren 10 gün süresince maaşın ödenmediği tespit edildiğinde her bir gün için sözleşme bedelinin %0,02 (onbinde 2’si) oranında ceza uygulanır ve ll.gün ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilecek ve sözleşme feshedilecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yukarıda aktarılan Hizmet İşleri Genel Şartnamesi açıklamalarında, işçi ücretlerinin yüklenici tarafından ödenmesi gerektiği ve kontrol teşkilatının, yüklenici veya alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle ayrıca bu konuda kendisine ulaşan başvuruları (talep ve ihbarları) ivedilikle değerlendirmekle yükümlü olduğu, personel alacaklarının, hakediş raporunun düzenlendiği tarihten önceki (işçi ücretleri ödeme günü öncesindeki) günler için belirlenmiş sayılacağı ve bu tür alacakların üç (3) aylık tutarından fazlası hakkında idareye herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği, aynı zamanda ücret ve/veya yan ödemelerin, ödenmeyen kısmının yüklenicinin hakedişinden kesileceği ve tabi olunan mali mevzuat hükümleri çerçevesinde idare tarafından doğrudan işçinin banka hesabına yatırılabileceği, ayrıca iddia konusu düzenlemenin 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde ücretlerin zamanında ödenmesi amacını taşıdığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
|
