Teknik Şartnamede yer alan kriterler nedeniyle istekli değerlendirme dışı bırakılabilir mi?
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
“Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.
Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir….” hükmü,
“İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur. Ön yeterlik dokümanında ise adaylarda aranılan şartlara, ön yeterlik kriterlerine ve gerekli diğer belge ve bilgilere yer verilir.
İdari şartnamede ihale konusuna göre asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
…
- e) İsteklilerde aranılan şartlar, belgeler ve yeterlik kriterleri.
…
- k) İhale kararının alınmasından sözleşmenin imzalanmasına kadar uygulanması gereken ve bu Kanunda belirtilen usul ve esaslar…” hükmü,
Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 26’ncı maddesinde “…(2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur…” hükmü,
Sözleşmenin yürütülmesi aşamasındaki mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler başlıklı 28’inci maddesinde “(1) Ön yeterlik şartnamesinde veya idari şartnamede ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak belirlenmeyen ancak sözleşmenin yürütülmesi aşamasında işin yerine getirilmesi için gerekli olduğu öngörülen mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemeler teknik şartnamede ve/veya sözleşme tasarısında yer alır. Bu düzenlemelerde alımın niteliği ile bu Yönetmelik ve ilgili mevzuat hükümleri esas alınır. Yüklenici tarafından bu yükümlülüklere ilişkin olarak muayene ve kabul komisyonuna sunulması gereken belgelerin açıkça düzenlenmesi zorunludur.
(2) Teknik şartnamede düzenlenen yükümlülüğe ilişkin, tip sözleşmede bir madde bulunmaması durumunda; tip sözleşmenin “Diğer Hususlar” başlıklı maddesinde bu yükümlülük düzenlenebilir.” Hükmü yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamalarından; idareler tarafından yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde aranacak kriterlerin ihale ilanında ve idari şartnamede açıkça belirtilmesi gerektiği, teknik şartnamelerde ise ihale konusu alımların teknik kriterlerine yer verileceği, idari şartnamede yeterlik kriteri olarak belirlenmeyen, ancak sözleşmenin yürütülmesi aşamasında işin yerine getirilmesi için gerekli olduğu öngörülen mesleki ve teknik yükümlülüklere yönelik düzenlemelerin de teknik şartnamelerde yapılacağı, isteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler var ise bunların idari şartnamelerin 7.5.4’üncü maddesinde açıkça belirtilmesi gerektiği, bu bağlamda İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinden de anlaşıldığı üzere idari şartnameler ile söz konusu şartnamelerin 7.5.4’üncü maddesinde sayılan belgeler dışındaki belgelerin tekliflerin değerlendirilmesinde yeterlik kriteri olarak dikkate alınmayacağı anlaşılmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesi kapsamında, isteklilerin ihaleye katılabilmeleri için e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gereken hususların ayrıntılı olarak düzenlendiği görülmüş olup, isteklilerin tekliflerini oluştururken söz konusu kriterlerin dikkate alınması suretiyle tekliflerini oluşturmaları ve idarece tekliflerin ihaleye katılımda yeterlik kriterlerine uygunluğunun söz konusu kriterler çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, başvuru sahibi … Ltd. Şti.nin teklifinin 120 Ton/Sa Kapasiteli Asfalt Plenti Özel Teknik Şartnamesi’nin 2.6’ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Tasarım, Üretim ve Satış Sonrası Müşteri Hizmetlerini de kapsayan TS EN ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi Sertifikası” şartlarını sağlamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmakla birlikte; söz konusu teknik şartname düzenlemesi kapsamında yer verilen hususların İdari Şartname’nin 7’nci maddesi kapsamında ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak belirlenmediği, dolayısıyla başvuru sahibi … Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik idarece ve ihale komisyonunca tesis edilen işlemlerin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
