Uygulama projeleri ile çıkılan yapım ihalelerinde isteklilerin işin mahiyetine dair ayrıntıları bildiği varsayımı doğrudur. Ancak, bu varsayım işin yapılması esnasında beklenmeyen durumların ortaya çıkabileceği gerçeğini de ortadan kaldırmamaktadır. Bu sebeple, uygulama projesini bulunduğu yapım ihalelerinde, ortaya çıkacak yeni iş kalemlerinin önceden öngörülebilir şeyler olup olmadığının net olarak tespit edilmesi gerekmektedir. Denetçi sorgusu, uygulama projeleri ile çıkılan ihalelerde yüklenicinin her şart ve koşulda işi yapmak zorunda olduğu, işin devamında çıkabilecek yeni iş kalemlerinin de öngörülmesi gerektiği varsayımına dayalıdır.
İdarece tutulan 13.09.2017 tarihli tutanakta, yapılmaya başlanan temel kazısı sırasında temel alt kotu dikkate alınarak yapılan kazı çalışmaları sırasında zemin profilinde 1 mt derinliğe kadar tabi zemin 1 mt den sonra 4 mt derinliğe kadar gevşek siltli kil ve 4 mt derinlikten temel alt kotuna kadar sıkı siltli kum gözlendiği, kazı derinliğinin fazla olması ve kazı güvenliğinin alınabilmesi için yeteri kadar eğimli şevlerin yapılması gerektiği, Kültür Müdürlüğü binası cephesine kalan kısımda hem bina güvenliği hem de oluşan aşırı kaymalar sebebiyle iksa uygulaması yapılması gerekliliğine karar verildiği ifade edilmiştir.
Gerek sorumlularca yapılan yazılı savunmalarda, gerekse de, duruşma esnasında yapılan sözlü savunmalarda, ortaya çıkan durumun önceden öngörülemeyebilecek bir durum olduğu, söz konusu durumun ancak fiili kazı esnasında tespit edilebildiği, yüklenici tarafından da ihale öncesinde öngörülebilmesi olanaksız olan durum için yeni iş kalemleri ihdası yoluna gidildiği ifade edilmiştir. Söz konusu yeni iş kalemlerinin önceden bilinebilir olması konusunda Denetçisi tarafından ayrıntılı bir teknik analiz yapılmaksızın bir hükme ulaşılmıştır. Savunmalarda da görüleceği üzere, işin uygulama projesinin hazırlanması esnasında net olarak tespit edilmesi olanaksız bir takım fiili durumlar ortaya çıkmış, idare tarafından da bu durum tutanak altına alınarak yeni iş kalemleri için yükleniciye ödemede bulunulmuştur. Rapor dosyasında bulunan mevcut bilgi ve belgelerden, ortada bir kamu zararı bulunduğu iddiasında bulunabilme olanağı bulunmamaktadır.
Yine Denetçi tarafından, bu konuya ilişkin olarak dairemizce bir kamu zararı kararı verilmemesi durumunda, sonradan ortaya çıkan işlere ilişkin olarak ödenen kazı ve nakliye bedellerine tazmin kararı verilmesi gerektiği ifade edilmekte ise de, ödenen nakliye ve kazı bedelleri yapılan yeni işlerden kaynaklanan ödemelerdir. Bu sebeple söz konusu talepte yerinde görülmemiştir.
