Yapım İşleri İçin Geçici 6. Madde kapsamında sözleşmenin feshi sonrasında kesin hesap hakedişi nasıl yapılmalıdır. Nelere dikkat edilmeli?
4735 sayılı kanunun geçici 6. maddesi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin uygulama esaslarına göre sözleşmenin feshedilerek tasfiye edilebilmesi için yüklenicinin bu Esasların yürürlüğe girdiği 13.05.2022 tarihinden itibaren 30 gün içerisinde (13.06.2022 tarihine kadar) idareye yazılı olarak başvuruda bulunması zorunlu olduğu, Ancak 4735 sayılı Kanunun geçici 5 inci maddesine göre devredilen sözleşmeler için gerçekleşme oranı hangi seviyede olursa olsun bu fıkra kapsamında fesih başvurusunda bulunulamayacağı düzenlenmiştir.
Başvuru üzerine idare tarafından 30 gün içerisinde sözleşmenin 15/04/2022 tarihi itibarıyla gerçekleşme oranının ilk sözleşme bedelinin %15’ini (bu oran dahil) geçip geçmediği tespit edilmelidir.
Gerçekleşme oranının tespitinde ise 15.04.2022 tarihine kadar gerçekleştirilen imalat/iş/teslimatlara ilişkin onaylanan hakedişlerin ilk sözleşme bedeline oranı dikkate alınmalıdır. Gerçekleşme oranının yüzde 15’i geçtiğinin tespit edilmesi halinde başvuru reddedilir.
Gerçekleşme oranının ilk sözleşme bedelinin yüzde 15’inin (bu oran dahil) altında olduğu anlaşılan sözleşmeler hakkında idare tarafından fesih ve tasfiye kararı alınır.
Bu durumda;
- a) Yapım işlerinde, yüklenici tarafından yapılmış imalatlar için, tasfiye onay tarihi geçici kabul tarihi sayılmak üzere, geçici kabul, teminat süresi ve bu süredeki bakım sorumluluğu, kesin kabul ve teminatın geri verilmesi hakkında sözleşmesinde bulunan hükümlerle Yapım İşleri Genel Şartnamesinin ilgili hükümleri, normal şekilde bitirilmiş işlerde olduğu gibi aynen uygulanır. Ancak işin yapılmış kısmının son hakedişindeki veya yapılmışsa bu kısmın kesin hakediş raporundaki tutarına göre hesaplanacak kesin teminat tutarından fazlası, tasfiye protokolünün imzalanmasından sonra yükleniciye geri verilir. Teminatın kalan kısmının geri verilmesi ise Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 45 inci maddesinde yer alan esaslara göre yapılır.
Artırımlı fiyat farkı ve/veya ek fiyat farkı hesaplanmaz.
Gerçekleştirilen kısma ilişkin olarak ilgili mevzuatına göre iş deneyim belgesi düzenlenebilir.
Burada önemli konular arasında yer alan husus fesih ve tasfiye kararı alınan sözleşmelerde kesin hesapların nasıl yapılacağıdır.
Öncelikle ifade etmek gerekirse yayımlanan uygulama esaslarına göre Kesin hesap sonucunda tespit edilen gerçekleşme oranı %15 gerçekleşme oranını etkileyemeyecektir. Diğer bir ifade ile onaylı hakkedişlere göre gerçekleşme oranı %15 ve altında olduğundan dolayı sözleşme feshi kararı verilen ancak, kesin hesap sonucu %15 ten fazla bir gerçekleşme oranının tespit edilmesi halinde sözleşme fesih kararında herhangi bir değişiklik yapılamayacaktır.
Kesin hesapların yapılmasında birim fiyatlı sözleşmeler ile anahtar teslimi götürü bedel sözleşmeler açısından farklı işlemler söz konusu olabileceği gibi, teklif birim fiyatlı işlerde fesih sonrasından tasfiye kesin hesap süreci daha kolay tamamlanabilmektedir. Çünkü teklif birim fiyatlı işlerde yapılması gereken imalat miktarları ile bunlara ilişkin birim fiyatlar bilinmektedir.
Anahtar Teslimi Götürü Bedel işlerde sözleşme bedeli, proje, mahal listesi, teknik şartname ve ödemeye esas pursantaj oranlarına ilişkin bilgiler bulunmakta ancak, imalat miktarları ile bunlara ilişkin birim fiyatlar bilinmemektedir.
Bu nedenle anahtar teslimi götürü bedel işlerde tasfiye kesin hesap hakedişi öncesinde yapılması gereken ilk iş, proje ve mahal listesinde bulunan tüm imalat kalemlerin tespit edilerek bunlara ilişkim imalat miktarlarının hesaplandığı imalat metraj cetvelleri oluşturulmalıdır. Daha sonra, yüklenici tarafından yapılan imalatların metrajı hesaplanmalıdır.
İmalat listesi ile miktarlarının hesaplanmasında ihale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralamasına dikkat edilmelidir. Bu husus özellikle belgeler arasındaki farklılık veya çelişki durumlarında önem arz etmektedir. İmalatların cinsi ve miktarının tespiti öncelik sıralamasına göre yapılmalıdır.
Birim fiyatlı işlerde imalat fiyatları belirli olduğu için fiyat konusunda bir problem yaşanmazken anahtar teslim götürü bedel işlerde imalatların fiyatları belirli olmadığı için imalatların fiyatlarının belirlenmesi kısmı gerçekleşme oranının tespitinde kritik öneme sahiptir. Burada birim fiyatların tespitinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri çerçevesinde “Yeni Birim Fiyat” belirleme esaslarına göre yapılması gerektiği kanaatindeyiz.
Şunu açıkça ifade etmek gerekirse belirlenen imalat miktarları ile birim fiyatlar kesin hesap hakedişine esas olacak olan gerçekleşme oranının tespitinde kullanılacak olup, ödemeye esas teşkil etmeyecektir.
Gerçekleşme Oranı tespiti ise yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalat miktarlarının birim fiyatlarla çarpılmış toplam tutarının, ihale dokümanına göre yapılması gereken imalat miktarlarının biri fiyatlarla çarpılmış toplam tutarının oranlanması ile hesaplanmalıdır.
Hesaplanan gerçekleşme oranı ile sözleşme bedelin çarpımı sonucu yüklenici tarafından gerçekleştirilen imalatların toplam bedelini bulunmuş olur. Bu tutarın tespiti sonrasında varsa daha önce ödenen hakediş tutarları dikkate alınarak kesin hesap hakedişi düzenlenir.
Kesin hesap hakedişinde ayrıca varsa iş artış eksilişlerinde göz önünde bulundurulmalıdır.
Sizlere bu süreçte teknik destek verebiliriz. Destek almak için bizimle iletesime geçebilirsiniz.
