Toplantı No : 2020/012
Gündem No : 22
Karar Tarihi : 11.03.2020
Karar No : 2020/UY.II-520
BAŞVURU SAHİBİ:
Özgür İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti. – Muzafferoğulları Grup İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/696309 İhale Kayıt Numaralı “Kars İli Sarıkamış İlçesi Erenler-Tepe Mahalleleri Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi 1 Etap 316 Adet Konut, 1 Adet Cami ve 1 Adet Ticaret Merkezi İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İkmal İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 15.01.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kars İli Sarıkamış İlçesi Erenler-Tepe Mahalleleri Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi 1 Etap 316 Adet Konut, 1 Adet Cami ve 1 Adet Ticaret Merkezi İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İkmal İşi” ihalesine ilişkin olarak Özgür İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti. -Muzafferoğulları Grup İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 17.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.02.2020 tarih ve 9331 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.02.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/357 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından idareye sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na uygun olup olmadığının detaylı olarak incelenmesi gerektiği, söz konusu istekli tarafından verilen teklifin piyasa koşullarına, işin yapılabilirliğine ve hayatın olağan akışına aykırı olduğu, aşırı düşük kapsamında olan söz konusu teklif ile işin yapılabilmesinin mümkün olmadığı,
– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen sorgulama bileşenlerinin analiz ve hesap cetvellerinin mevzuata uygun verilemeyeceği, aritmetik işlemlerinin detaylı şekilde incelenmesi gerektiği,
– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen sorgulama bileşenlerine ek maliyet satış tespit tutanaklarının standart forma uygun olup olmadığı veya son geçici vergi beyannamesi dönemine ait verilerle uyuşup uyuşmadığının teyit edilmesi gerektiği, düzenlenen belgelerin usul yönünden SMMM vb. onayının yapılıp yapılmadığının incelenmesi gerektiği,
– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen sorgulama bileşenlerinde işçilik maliyetinde ihale tarihindeki işçilik maliyetlerinin esas alınıp alınmadığının detaylı incelenmesi gerektiği,
– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen sorgulama bileşenlerinin poz numaralarının şartname ile örtüşüp örtüşmediğinin detaylı incelenmesi gerektiği,
– Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi uyarınca yapılan açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin sunulup sunulmadığının, iş kalemlerinin Teknik Şartname ile aynı olup olmadığının, eksik poz açıklanmış olabileceğinin detaylı incelenmesi gerektiği,
– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde bazı imalat miktarlarında uyumsuzluk olabileceği, imalat metrajlarının kabul edilebilirlik şartına uygun olup olmadığının kontrol edilmesi gerektiği,
– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen sorgulama bileşenlerinden zorunlu kamu giderlerinden olan vergi, SGK, sözleşme giderleri, damga vergisi gibi giderlerin uygun hesaplanıp hesaplanmadığının kontrol edilmesi gerektiği,
– Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen sorgulama bileşenlerinden zorunlu teknik personelin hangi şartlarda nasıl çalışacağının ve bu maliyet kaleminin nasıl hesaplandığının kontrol edilmesi gerektiği,
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiklerinden herhangi bir hak kaybına uğranılmaması ve telafisi güç durumlar yaşanmaması için ihale üzerinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamasının detaylı incelenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.
…
Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir:
a) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin adı, soyadı veya unvanı ve adresi.
b) İhaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarası.
c) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih.
d) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) Şikayet başvuruları idareye, itirazen şikayet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.
(2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;
…
ç) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller…” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin sekizinci fıkrasında “…(8) Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.” açıklaması bulunmaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: Kars İli Sarıkamış İlçesi Erenler-Tepe Mahalleleri Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi 1 Etap 316 Adet Konut, 1 Adet Cami ve 1 Adet Ticaret Merkezi İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İkmal İşi
b) Yatırım proje no’su/kodu:
c) Miktarı ve türü: Tünel Kalıp Sistemiyle 316 Adet Konut, Konvansiyonel Kalıp Sistemiyle Cami ve Ticaret Merkezi İnşaatları İle Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İkmal İşi
ç) Yapılacağı yer: Kars
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük olanıdır.
35.1.1. Bu madde boş bırakılmıştır
35.2. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin birden fazla istekli tarafından verilmiş olması halinde;
35.2.1. Birden fazla istekli tarafından teklif edilen fiyatın en düşük fiyat olması durumunda ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesinde istekliler tarafından sunulan iş deneyim belgeleri değerlendirilerek, belge tutarı daha fazla olan isteklinin teklifi ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenir. İş ortaklıklarında pilot ortağın, konsorsiyumlarda ise koordinatör ortağın iş deneyim belgesi esas alınacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.
13.02.2020 tarihli ihale komisyonu kararından; şikâyete konu ihalede 20 adet ihale dokümanı indirildiği, 13 isteklinin ihaleye teklif verdiği, aşırı düşük teklif açıklaması idarece uygun bulunan Halitoğlu Su Ürünleri İth. İhr. San. ve Tic. A.Ş. – ADR Enerji İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak, sınır değerin üzerinde teklif sunan başvuru sahibi Özgür İnşaat Sanayii Ticaret Ltd. Şti. – Muzafferoğulları Grup İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi İş Ortaklığı tarafından, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının yeniden incelenmesinin ve aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan bilgi/belgelerin teyit edilmesinin talep edildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden, idareye veya Kurum’a yapılan bir başvurunun, şikâyet veya itirazen şikâyet başvurusu niteliğinde olabilmesi için, başvurunun hukuka aykırı işlem veya eyleme karşı yapılmış olması gerektiği, başvuruda bulunacak gerçek veya tüzel kişinin bir hukuka aykırı işlem veya eylemi başvurusunda dile getirmesi durumunda söz konusu başvurudaki hususların iddia niteliği taşıyacağı, aksi takdirde mevzuat başvuru hakkını hukuka aykırı işlem veya eyleme karşı tanıdığından hukuka aykırılığın dile getirilmediği başvuruların şikâyet veya itirazen şikâyet başvurusu kapsamında değerlendirilemeyeceği anlaşılmıştır.
Bir diğer anlatımla, itirazen şikâyet başvurularında başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçesinde belirtilmesi, başvuruda bulunan hususların somut bir biçimde mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi ve itirazen şikâyet dilekçesinde yer alan hususların bir hukuka aykırılık iddiası içermesi gerektiği anlaşılmıştır.
Bu çerçevede yapılan değerlendirmede, başvuru sahibinin yukarıda anılan taleplerinde hukuka aykırılık iddiasının bulunmadığı, belirtilen hususların somut bir biçimde mevzuata aykırı bulunma sebeplerine dayandırılmadığı, itirazen şikâyet dilekçesi bir bütün olarak incelendiğinde ise sadece ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerin yeniden detaylı incelenmesinin, uygun olup olmadığının kontrol veya teyit edilmesinin talep edildiği, açık bir şekilde taleplerin hukuki dayanaklarını göstermek yerine genel nitelikteki ifadelere yer verilmek suretiyle sunulan belgelerin kontrol ve teyit edilmesi gerektiğinin ileri sürüldüğü görüldüğünden söz konusu iddiaların uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
