İHALELERDE EŞEL MOBİL SİSTEMİ(ÖTV KESİNTİSİ) YÜKLENİCİLERİ MAĞDUR EDİYOR! PEKİ BU KESİNTİ NE KADAR DOĞRU…
14.05.2018 tarih ve 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile EPDK tarafından ilan edilen akaryakıt bayi satış fiyatlarında ÖTV düzenlemesi yapılmıştır. Bakanlar kurulunun bu kararına istinaden Kamu İhale Kurumu “2018/11818 Bakanlar Kurulu Kararı Çerçevesinde Özel Tüketim Vergisindeki Değişikliklere Bağlı Fiyat Farkı Uygulaması” üzerine kurul kararı almıştır. ( KİK Kurul Karar no : 2019/DK.D-48) kurul kararında;
“1- 25/12/2018 tarihli ve 2018/DK.D-405 sayılı Kurul Kararının tesis edildiği tarih itibarıyla iptaline,
2- Hizmet alımı ile yapım işi sözleşmelerinde, 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının uygulandığı dönem için akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan ÖTV’de meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan fiyat farkı hesabının bu Kurul Kararında belirtilen kurallara göre yapılmasına ve Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5 inci maddesine göre hesaplanan fiyat farkından bağımsız olarak kesilmesine; hesaplama neticesinde artı değer bulunması halinde herhangi bir işlem tesis edilmemesine,
3- Bu Kararın, 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının uygulandığı dönem için geçerli olmasına, bu dönemde ÖTV’de meydana gelen değişiklikler nedeniyle 6/5/2015 tarihli ve 2015/DK.D-86 sayılı Kurul Kararının uygulanmamasına, anılan Bakanlar Kurulu Kararı hükümlerinin herhangi bir nedenle uygulanmaması durumunda 6/5/2015 tarihli ve 2015/DK.D-86 sayılı Kurul Kararında yer verilen esasların dikkate alınmasına,
4- Bu Kararın yayımı tarihinden sonra 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan ÖTV’de değişim meydana gelmesi halinde; yapılacak hesaplamalara esas olarak, anılan Bakanlar Kurulu Kararının yeniden uygulanmaya başladığı tarihten önce ihale edilen işlerde bu uygulamanın başladığı tarihe, söz konusu tarihten sonra ihale edilen işlerde ise ihale tarihine ait ilgili TÜİK endekslerinin ve akaryakıt bayi satış fiyatlarının dikkate alınmasına,”
denilmektedir.
Özetle Kurul kararında ÖTV değişikliğinden dolayı kamunun zarar ettiği hesaplanarak; bu nedenle Fiyat Farkına ilişkin Esasların 5. maddesine göre hesaplanan fiyat farkından bağımsız olarak yeni bir fiyat farkı uygulaması yürürlüğe koymuştur.
Uygulanacak yeni fiyat farkı hesabı formülü ;
Fö: ÖTV’de meydana gelen değişikliğin bayi satış fiyatlarında meydana getirdiği değişiklik nedeniyle, Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5 inci maddelerine göre hesaplanan fiyat farkından bağımsız olarak hesaplanan fiyat farkını,
Fb: Akaryakıt ürünlerinde bir önceki yıl gerçekleşen piyasa büyüklüklerine göre en büyük işlem hacmine sahip olan ilk sekiz akaryakıt şirketince ilgili akaryakıt ürünü için EPDK’ya bildirilen ve EPDK’nın internet sayfasında yayımlanan İstanbul İli, Avrupa yakası için geçerli bayi satış fiyatları esas alınarak hesaplanan ilgisine göre 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarih veya ihale tarihi ile uygulama tarihi arasındaki fiyat farkını,
F: Fiyat Farkına İlişkin Esaslar dikkate alınarak b1 veya b3 katsayılarına bağlı hesaplanan fiyat farkını,
An: ÖTV’de meydana gelen değişikliğin yürürlüğe girdiği tarih ve sonrasında Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5 inci maddelerine göre yapılan fiyat farkı hesabında esas alınan hakediş tutarını,
B: 0,90 sabit katsayısını,
b: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil etmek üzere, ilgili yapım işi veya hizmet alımı sözleşmesinde belirtilen sabit katsayıyı (İşin sözleşmesinde akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden birden fazla b katsayısı belirlenmiş olması durumunda ÖTV kaynaklı fiyat farkı ödenmesinde ilgili kısma ait b katsayısı kullanılacaktır.),
k: Akaryakıt girdisinin nispi ağırlığını gösteren düzeltme katsayısını (Yapım işi veya hizmet alımı sözleşmesi kapsamında, 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ekli listede yer alan akaryakıt ürünleri haricinde petrol ürünleri bulunmasına rağmen ihale dokümanında herhangi bir ayrıma gidilmeksizin tek bir b katsayısının belirlendiği durumlarda idarece tespit edilecek olup, aksi halde 1,00 olarak dikkate alınacaktır. İdarece sözleşme bazında ayrı ayrı düzeltme katsayısı belirlenebileceği gibi, benzer nitelikteki işlerde kullanılmak üzere genel bir katsayı da belirlenebilir.),
D: Akaryakıt bayi satış fiyatlarında meydana gelen artış veya azalış tutarını (İhale tarihi 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarih ve öncesinde olan sözleşmelerde, uygulama ayındaki akaryakıt bayi satış fiyatından 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarihte ilan edilen bayi satış fiyatı çıkarılarak bulunacaktır. İhale tarihi 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarihten sonra olan sözleşmelerde ise, uygulama ayındaki akaryakıt bayi satış fiyatından ihale tarihinde ilan edilen bayi satış fiyatı çıkarılarak bulunacaktır.),
S: İhale tarihinde ilan edilen bayi satış fiyatını,
Pn: Katı ve sıvı yakıtlara ilişkin fiyat farkı katsayısını,
Yo: İhale dokümanında katı ve sıvı yakıtlar için belirlenen ve Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 19, 19.1 ve 19.2 numaralı endekslerden; ihale tarihi 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarih ve öncesinde olan sözleşmelerde, 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği 2018 yılı Mayıs ayına ait endeksi, ihale tarihi 2018/11818 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının yürürlüğe girdiği tarihten sonra olan sözleşmelerde ise ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ait endeksi,
Yn: İhale dokümanında katı ve sıvı yakıtlar için belirlenen ve Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 19, 19.1 ve 19.2 numaralı endekslerden; uygulama ayına ait endeksi,
ifade eder.”
SONUÇ OLARAK;
Uygulamada yüklenici firmalar bir kamu ihalesine teklif verirken işin fiyat farkı olup olmamasına göre teklif fiyatlarını oluşturmaktadırlar. Kurul kararına istinaden Yüklenicilerin kamudan aldıkları fiyat farkında bir kesinti yapılmakta olup, bu kesinti alınan fiyat farkının büyük bölümünü götürmektedir.
Zira endekslere göre aldıkları fiyat farkının, Eşel Mobil sisteminden neredeyse tamamını geri almaya yönelik hesaplamalar çıkmaktadır. Bu hesaplamalarda en önemli etken olan ”k: Akaryakıt girdisinin nispi ağırlığını gösteren düzeltme katsayısının” 1 alındığı durumda ortaya çıkmaktadır. K:1 alınması demek %100 oranında ihalenin akaryakıt girdileri üzerinde olduğunu ifade eden bir orandır.
ÖZETLE; Yüklenicinin b1 ve b3 ten kaynaklı alacağı fiyat farkından daha fazla bir geri ödeme ile karşı karşıya kalmaktadır. Çünkü ihalede k düzeltme katsıyı akaryakıt girdisinin nispi ağırlığını göstermesi gerekirken k: 1 (%100) alınması demek ihalede akaryakıt girdisinin %100 olduğu anlamına gelmektedir. Uygulamada özellikle yapım işlerinde K:1 alınması yüklenicileri mağdur etmektedir. Zira “Poz no: 15.115.1201 El ile her derinlikte yumuşak ve sert toprakta geniş derin kazı yapılması” gibi akaryakıt girdisinin 0 olan pozlarda da sanki yüklenici firma akaryakıt almış gibi değerlendirilmekte ve bu yüzden Eşel Mobil sisteminden dolayı Fiyat Farkı kesilmesi sureti ile yükleniciler mağdur olmaktadır.
KESİNTİLERİN DAYANAĞI TARTIŞMALIDIR
Ayrıca ÖTV kesintisi yapılmasını öngören Kurul Kararı ihale dokümanlarının bir eki ve parçası olmamasından dolayı kesintilerin dayanağı da tartışmalıdır.
GENEL ENDEKSLERE GÖRE FİYAT FARKI ÖDENDİĞİ DURUMLARDA YAPILAN KESİNTİLER HAKSIZDIR
Yine genel endekslere göre fiyat farkı ödendiği durumlarda da kesinti yapılmaktadır ki, bu da kanaatimizce hatalıdır.
İHALE SÜREÇLERİYLE İLGİLİ TÜM SORULARINIZ İÇİN UZMANLARIMIZLA İLETİŞİME GEÇEBİLİRSİNİZ.
