YENİDEN ÇALIŞMA YAPILDIĞI İFADE EDİLEN TASFİYE VE EK FİYAT FARKI UYGULAMA ESASLARI İÇİN ÖNERİLER
Bilindiği üzere inşaat sektöründe yaşanan maliyet artışlarından ötürü kamu müteahhitlerinin üzerinde durduğu Kamuya iş yapan müteahhitlere fiyat farkı ve tasfiye hakkı verilmesi yönünde talepleri gündemin ilk sıralarında yer almaktadır.
04.04.2022 tarihinde Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) ev sahipliğinde düzenlenen “Bursa İş Dünyası Buluşması” toplantısına katılan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kamuya iş yapan müteahhitlerin talepleri doğrultusunda yeni fiyat farkı kararnamesi için çalıştıklarını belirterek, “Söz konusu firmalara tasfiye hakkı verilmesi konusunda da düzenleme yapıyoruz” yönünde açıklama yapmıştır.
Bu çerçevede konu ile ilgili birkaç öneriyi ifade etmekte fayda olacağı kanaatindeyiz.
Öncelikle yapıldığı ifade edilen çalışmanın sektörün tüm kesimlerine kapsayacak şekilde düzenlenmesi, 4734 sayılı kanun kapsamında ihalesi yapılan ve 4735 sayılı kanuna göre Türk lirası üzerinden sözleşmesi yapılan işler ile birlikte Köylere Hizmet Götürme Birlikleri (KÖYDES) uygulaması kapsamındaki sözleşmeler ve İstisna kapsamında gerçekleştirilen alımlar için herhangi bir ayrım gözetmeksizin ve farklı uygulamalar öngörülmeksizin kapsayıcı bir düzenleme yapılmalıdır.
Diğer hususlar ise;
- Ek fiyat farkının 01.01.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere fesih veya tasfiye edilen işler ile kabulü/geçici kabulü yapılan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin sözleşmelerde verilecek şekilde düzenleme yapılmalı,
- Ek fiyat farkı hesabına esas olarak, sözleşmesinde fiyat farkı hesaplanmasının öngörülüp öngörülmediğine bakılmaksızın işlerin tamamlanması süresince verilmesine yönelik düzenleme yapılmalı.
- 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 5 inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslarda belirtilen “E” sabit katsayısının oranlarında iyileştirme yapılmalı.
- Yeni Ek fiyat farkının hesabında ihale tarihine göre (01.01.2022 öncesi gibi) “Temel endeks” olarak Haziran 2021’nin esas alınmasına devam edilmesi yönünde düzenleme yapılmalı
- Cezalı duruma düşmüş ve çalışılmaya devam eden işlere süre uzatımı verilmesine yönelik düzenleme yapılarak bu dönemde yapılmış imalatlara fiyat farkı verilmesi yönünde düzenleme yapılmalı.
- Beli bir seviyeye gelmiş işlere yüklenicilerin talepleri halinde ek süre verilmesine yönelik düzenleme yapılmalı.
- Yüklenicilerin taleplerinin objektif kriterlere göre değerlendirilerek tasfiye edilmesine yönelik düzenleme yapılmalı. Burada hakediş ödemelerine göre işin seviyesi, ihale tarihi, sözleşmesinde fiyat farkı öngörülüp öngörülmediği gibi kriterler belirlenebilir.
- 07.2021 ve sonrası gibi belirlenecek bir tarih sonrasında idare tarafından sözleşmesi feshedilen işlere ait kesin teminatların iadesi ile yasaklama işlemlerinin iptalinin olanak sağlayacak şekilde tasfiye kapsamı genişletilmeli.
- İdareler tarafından sözleşmenin feshi için verilen ihtar süreleri bitmiş veya bitmek üzere olan ihtar yazılarının bu çalışma nedeniyle uygulanmaması yönünde düzenleme yapılmalı. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse; idare tarafından yükleniciye 01.04.2022 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde 4735 sayılı kanunun 20. Maddesinin (a) bendi çerçevesinde 20 günlük süreli ihtarname gönderdiğini, yeni fiyat farkı ve tasfiye çalışmasının da 20.05.2022 tarihinde yayımlandığını varsayalım. Burada idare tarafından gönderilen ihtarname belirtilen durumun varlığının devamı halinde ayrıca bir işleme gerek kalmaksızın belirlenen süre sonunda (burada 20.04.2022 olacak) sözleşme feshedilmiş olacaktır. İdarenin bu aşamadan sonra bu durumu mevcut mevzuat düzenlemeleri ile geri alma imkânı olmayacağından dolayı sözleşme fesih onayı ile birlikte kesin teminatın gelir kaydedilmesi ile yasaklama işlemleri gibi yaptırım süreçlerini başlatacaktır. Bu nedenle yeni çalışma ile bu işlemlerin iptali vb. işlemlere imkan tanınmalı ve fesih işlemleri nedeniyle yaptırımların geri alınmasına olanak sağlanmalı.
- Sözleşme devirlerinde yeterli süre kalmayan işler işin ek süre verilmesi ve bu sürede fiyat farkı verilebilmesi yönünde düzenleme yapılmalı.
