Kamuya ait yapım işleri ihalelerinde idare tarafından işyerinde bulundurulması öngörülen teknik personelin adet ve unvanı ile bu personellerde aranan mesleki tecrübe yılı gibi niteliklere ve bu teknik personellere ilişkin cezai müeyyidelere sözleşmede yer verilmektedir.
Bunun yanında Yapım İşleri Genel Şartnamesi ile Kamu İhale Genel Tebliğinde teknik personellerin bildirilmesi ile işyerinde bulundurulmaları ile ilgili düzenlemeler de yapılmıştır.
Ayrıca, Şantiye Şefleri Hakkındaki Yönetmelik gereği kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan veya yaptırılan yapılarda, mimar veya mühendis unvanlarında şantiye şefi bulundurulması zorunludur.
Kamu İhale Kurumu tarafından, kamu yapım işi sözleşmesi kapsamında fiilen şantiye şefi olarak çalışan bir şahsın aynı zamanda başka bir yapım işi sözleşmesi kapsamında fiilen şantiye şefliği yapıp yapamayacağı konusunda 2021/DK.D-82 nolu kurul kararı yayınlanmıştır. Yayınlanan bu kararda Bir kamu yapım işi sözleşmesinde şantiye şefliğini üstlenen kişinin, üstlendiği görev tam zamanlı bir görev olduğundan, başka bir yapım işinde fiilen şantiye şefliği yapmasının mümkün olmadığı, bu itibarla, aynı tarihlerde birden fazla şantiyede fiilen çalışılmış olunmasının, kamu yapım işi sözleşmesi kapsamında kamu ihale sözleşme mevzuatına uygun bir şekilde fiilen şantiye şefliği yapılmadığı anlamına geldiğinden, bu nedenle iş denetleme belgesinin de düzenlenemeyeceği belirtilmiştir.
Her ne kadar Şantiye Şefleri Hakkındaki Yönetmelikte Şantiye şefinin, görev yaptığı ilin sınırları dışında başka bir ilde görev üstlenemeyeceği, aynı anda en fazla beş ayrı yapım işinin şantiye şefliğini üstlenebileceği düzenlenmişse de, Kamu ihale kurumunun bu düzenleyici kurul kararı ile birlikte kamu yapım işlerinde şantiye şeflerinin yalnızca bir sözleşme kapsamında görev yapmaları gerektiği aksi taktirde iş denetleme belgesi düzenlenemeyeceği kararlaştırılmıştır.
Bu çerçevede Kamu tarafından yaptırılan yapılarda şantiye şefi bulundurulmasının zorunlu olduğu ve şantiye şefliğinin tam zamanlı olarak tek bir sözleşme kapsamındaki işe ilişkin olarak yapılması gerektiği bu düzenlemelerden anlaşılmaktadır.
Peki şantiye şefi dışındaki teknik personelin belirlenmesi ile teknik personel bulundurulmaması halinde uygulanacak günlük ceza tutarının belirlenmesi hangi yasal mevzuatlar çerçevesinde yapılmaktadır.
Kamu ihale mevzuatına baktığımızda buna ilişkin herhangi bir düzenleme veya sınırlamaya yer verilmediği, bu hususun idarelerin takdirine bırakıldığı görülmemektedir.
Özellikle sözleşmede günlük gecikme cezasının (ilk sözleşme bedelinin onbinde üçünden (% 0,03) az, onbinde altısından (% 0,06) fazla olmamak üzere belirlenebilmektedir.) belirlenmesine ilişkin bir yasal bir çerçeve belirlenmiş olması ile iş programının yüklenici tarafından süresi içerisinde teslim edilmemesi, yüklenicinin bakım düzeltme sorumluluklarını yerine getirmemesi ile geçici ve kesin kabul aşamalarında tespiti yapılan eksikliklerin giderilmemesi gibi durumlarda uygulanacak cezaların sözleşmesinde belirlenen bu günlük gecikme cezası olarak yazılan tutar (%10’u oranında) üzerinden ceza uygulamasına ilişkin düzenleme yapılmış olması uygulamada objektif değerlendirme yapılması açısından önemli düzenlemelerdir.
Burada özetle ifade etmek gerekirse sözleşmede istenilen teknik personellerin belirlenmesi ile bu teknik personellere ilişkin cezaların belirlenmesine ilişkin yasal bir düzenleme yapılması gerektiğidir.
Bu düzenlemeninde günlük gecikme cezası tutarı ile ilişkilendirilmesi (%10 yüksek bir oran olacaktır bu nedenle daha düşük oranlar belirlenebilir) şeklinde yapılabilir.
