|
BAŞVURU SAHİBİ:
Teknikasfalt İnş. Mad. San. ve Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Altıeylül Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/516782 İhale Kayıt Numaralı “2021 Yılı Muhtelif Mahallelere Sıcak Asfalt ve Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi” İhalesi
KURUMCA YAPILAN İNCELEME:
Altıeylül Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 02.09.2021 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “2021 Yılı Muhtelif Mahallelere Sıcak Asfalt ve Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Teknikasfalt İnş. Mad. San. ve Tic. A.Ş. tarafından 13.09.2021 tarih ve 41810 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.09.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1505 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; 02.09.2021 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen başvuruya konu ihalenin, 06.09.2021 onay tarihli ihale komisyonu kararında Fatih Aydın’ın son fiyat teklifini sunmaması sonucunda ihalede yeterli rekabet ortamının oluşmadığı ifade edilerek ihalenin iptal edildiğinin belirtildiği, ancak ihalenin iptalinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerine aykırılık tekil ettiği, şöyle ki;
Bahse konu ihaleye 3 isteklinin ilk fiyat teklifini sunduğu, 02.09.2021 tarihi saat 11.30’da kendileri dâhil olmak üzere 2 isteklinin son yazılı fiyat teklifini idareye sunduğu, ihale komisyonunca Fatih Aydın’ın son fiyat teklifini sunmaması gerekçesiyle ihaleye sunduğu ilk fiyat teklifinin son yazılı fiyat teklifi olarak kabul edilerek teklifinin değerlendirildiği, bahsi geçen şahsın idareye son fiyat teklifini sunmadığı gerekçesiyle şikâyet başvurusunda bulunduğu, bunun üzerine idarece anılan şahsın teklifinin değerlendirilmeyeceği ifade edilerek ihalede yeterli rekabet koşulları oluşmadığı gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği, başvuruya konu ihale süreci değerlendirildiğinde; idarenin ihaleyi iptal etmesi hususundaki takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerini dikkate alınarak kullanılıp kullanılmadığı konusunda şüphelerin olduğu, ihaleye 3 geçerli teklifin sunulduğu ve sunulan geçerli tekliflerin yaklaşık maliyetin %82,33’üne tekabül ettiği göz önüne alındığında; bahse konu ihalede rekabet ortamının oluşmadığının söylenemeyeceği, bu nedenle ihalenin rekabetin oluşmaması gerekçesiyle iptal edilmesinin yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. …” hükmü,
Anılan Kanun’un “Pazarlık usulü” başlıklı 21’inci maddesinde “Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilir:
…
b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması.
…
(b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması zorunlu değildir. İlan yapılmayan hallerde en az üç istekli davet edilerek, yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermeleri istenir.
…
Bu madde kapsamında yapılacak ihalelerde, ilk fiyat tekliflerini aşmamak üzere isteklilerden ihale kararına esas olacak son yazılı fiyat teklifleri alınarak ihale sonuçlandırılır. …” hükmü,
Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,
Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “…İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.
İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır. …” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tekliflerin alınması ve değerlendirilmesi” başlıklı 16’ncı maddesinde “… 16.2.5. İhale Uygulama Yönetmeliklerinde, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde yaklaşık maliyetin son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanacağı hükme bağlanmıştır. Ancak, son yazılı fiyat teklifini sunmayan isteklilerin ilk teklifleri son teklifi olarak kabul edileceğinden, son yazılı tekliflerin verilip verilmediğine, teklif zarfları ve tekliflerin usulüne uygun olup olmadığına bakılmaksızın, son yazılı fiyat tekliflerinin verileceği tarih ve saatte yaklaşık maliyet açıklanacaktır. …” açıklaması,
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı:2021 Yılı Muhtelif Mahallelere Sıcak Asfalt ve Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi
b) Yatırım proje No’su/kodu:
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 19 Kalem 2021 Yılı Muhtelif Mahallelere Sıcak Asfalt ve Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Altıeylül İlçesi Muhtelif Sokak ve Caddeler …” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.
35.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi,
Bahse konu Şartname’nin “İhale kararının onaylanması veya iptali” başlıklı 38’inci maddesinde “… 38.3. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.
38.4. İhale; kararın ihale yetkilisince onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihalenin Altıeylül Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “2021 Yılı Muhtelif Mahallelere Sıcak Asfalt ve Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi” olduğu, bahse konu işin idare tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’inci maddesinin (b) bendinde yer alan hüküm gereğince, pazarlık usulü ile ihale edildiği, EKAP üzerinden 27.08.2021 tarihinde yapılan tebliğ ile 9 firmanın ihale dokümanını indirmeye ve ihaleye teklif vermeye idarece davet edildiği, 02.09.2021 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 5 isteklinin katıldığı, söz konusu ihaleye ilk fiyat teklifini sunan 3 isteklinin 02.09.2021 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen yazı ile son fiyat tekliflerini sunmaya davet edildiği, 06.09.2021 onay tarihli ihale komisyonu kararında “… ihaleye katılan Fatih Aydın’ın 02.09.2021 tarihli ve 17779 sayılı şikayetinin komisyonumuza iletilmesi sonucu, komisyonumuz verilen süre içerisinde isteklinin teklifini sunamamasını değerlendirip 2021 Yılı Muhtelif Mahallelere Sıcak Asfalt ve Sathi Kaplama Yapılması Yapım İşi ihalesine 9 firmanın davet edildiğini ve son teklif aşamasında 2 isteklinin kalması sebebiyle 4734 Sayılı Kamu İhale Kanun’un 5’nci maddesi gereğince gerekli rekabet koşullarının oluşmadığı…” gerekçe gösterilerek bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesine karar verildiği tespit edilmiştir.
İhale işlem dosyası içerisinde incelendiğinde; ihale yetkilisi tarafından imzalanan belgede “… ihalenin iptal kararı ile ilgili isteklilere 06.09.2021 tarihinde gönderilen kararda “Ocak taşı ile blokaj yapılması 1.320 m3, Her türlü asfaltın kesilmesi(nakliye dahil) 2,45 m2, Makina ile her cins toprak zeminde reglaj 0,7 km, Asfalt kazıma makinesi ile her cins bitümlü karışım kaplamaların kazılması (Nakliye dâhil) 343 ton, Beton ve her nevi asfalt makina ile süpürülmesi 4,9 da, Trafik işaretleme malzemelerinin temini, işaretlemenin yapılması ve emniyet tedbirlerinin alınması (Nakliye dâhil), 0,7 km, Asfalt betonu aşınma tabakası yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) Tip-l (temini, nakli, bitüm, her şey dâhil) 823,2 ton” kalemlerinde yapılması planlanan artışlar iptal gerekçesinin içerisinde ilaveten belirtilmemiştir. İdaremiz tarafından söz konusu kalemlerde artış düşünülmüştür. …” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve düzenlemelerinden; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21’nci maddesinde belirtilen haller halinde idarelerin pazarlık usulü ile ihaleye çıkabileceği, anılan maddenin (b) (c) ve (f) bendi kapsamında yapılacak ihalelerde ilan yapılmasının zorunlu olmadığı, ilan yapılmayacak hallerde idarece en az üç istekli davet edilerek yeterlik belgeleri ve fiyat tekliflerini birlikte sunmalarının isteneceği, isteklilerin ilk fiyat tekliflerini aşmamak üzere ihale kararına esas olacak son fiyat teklifleri alınarak ihalenin sonuçlandırılacağı, son yazılı fiyat teklifini sunmayan isteklilerin ise ilk fiyat tekliflerinin son yazılı fiyat teklifi olarak kabul edilerek değerlendirileceği,
Bunun yanı sıra, idarelerin ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları, ihale komisyonu kararı üzerine idarenin, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olduğu, ancak bu takdir yetkisinin sınırsız olmayıp kanunun temel ilkelerine uygun olarak kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olarak kullanılması gerektiği, ihalenin iptal edilmesine ilişkin idarenin takdir yetkisinin, idarece gerekçe belirtilmek suretiyle kullanılması ve ihalenin iptal edilmesi durumunda isteklilere iptal gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılması gerektiği anlaşılmaktadır.
İhalenin iptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; idarenin isteklilere tebliğ ettiği ihale komisyonu kararında ihalenin iptal gerekçesinin Fatih Aydın’ın son fiyat teklifini sunmaması sonucunda tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında 2 isteklinin kalması nedeniyle ihalede rekabet ortamının oluşmadığı olarak ifade edildiği, ancak bahse konu isteklinin ihaleye ilk fiyat teklifini sunduğu, anılan isteklinin son fiyat teklifi sunmaması nedeniyle ilk fiyat teklifinin son fiyat teklifi olarak değerlendirilmesi gerektiği, diğer bir ifadeyle; pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde ilk fiyat teklifini sunan isteklilerin son yazılı fiyat teklifini sunmamasının, ilk fiyat teklifi ile bağlı olmasını engellemeyeceği, bu çerçevede, başvuruya konu ihalede 3 geçerli teklifin sunulduğu ve söz konusu tekliflerin yaklaşık maliyetin altında bir bedelde olduğu dikkate alındığında; idarenin iptal gerekçesinde ifade edilen ihalede rekabet ortamının oluşmadığına ilişkin gerekçesinin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bunun yanı sıra, mevzuat hüküm ve düzenlemelerinde, başvuru sahiplerinin iptale yönelik başvurularının iptal gerekçeleriyle sınırlı olarak incelenmesi gerektiği belirtilmesine rağmen başvuruya konu ihalede idarece isteklilere iptal gerekçelerinin tamamının tebliğ edilmediğinin anlaşıldığı, şöyle ki; idarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan belgede ifade edilen diğer bir iptal gerekçesi olan iş kalemlerinde artış öngörülmesi yönündeki gerekçenin isteklilere tebliğ edilmemesinin, isteklilerin anılan iptal gerekçesine yönelik başvuru yapma hakkının elinden alınmasına neden olduğu, bu nedenle idarenin isteklilere tebliğ etmediği bir iptal gerekçesinin Kurum tarafından incelenmesinin mümkün olmayacağı, kaldı ki, söz konusu gerekçenin somut verilere dayanmadığı, gerekçede ifade edilen iş kalemlerinde öngörülen iş artışının ne ölçüde olduğu ve iş artışı kapsamında karşılanıp karşılanamayacağı gibi hususların idarece açık bir şekilde ifade edilmediği anlaşıldığından idare tarafından ifade edilen ihalenin iptaline ilişkin bu gerekçenin de yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,
Oybirliği ile karar verildi.
|
