GEÇİCİ 7. MADDEYE İLİŞKİN ÇIKAN 2 ADET KAMU İHALE KURULU KARARI NELERİ DÜZENLİYOR?
2024/DK.D-27 SAYILI DKD
4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 7 nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esasların (Esaslar) yürürlüğe konulmasına dair 15 Ocak 2024 tarihli ve 8089 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 16 Ocak 2024 tarihli ve 32431 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Esasların “Tereddütlerin giderilmesi” başlıklı 10 uncu maddesinde “Bu Esasların uygulanmasında ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye Kamu İhale Kurumu yetkili olup tereddüt duyulan hususlara ilişkin olarak idareler tarafından bağlı, ilgili veya ilişkili olunan bakanlık; il özel idareleri ve bunlara bağlı birlik, müessese, işletme ve şirketler tarafından İçişleri Bakanlığı; belediyeler ve bunlara bağlı birlik, müessese, işletme ve şirketler tarafından ise Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı aracılığıyla, bakanlığın varsa konu hakkındaki görüşü ile birlikte Kuruma başvuruda bulunulması gerekmektedir. Yükleniciler tarafından tereddüt duyulan hususlara ilişkin başvurular ise öncelikle sözleşmenin tarafı olan idareye yapılır, idarece yapılan değerlendirme sonucunda gerekli görülmesi halinde, başvuru yukarıdaki usule göre Kuruma gönderilir.” hükmü yer almakta olup, bu hükme istinaden Kurumu intikal eden uygulamadaki tereddütlerin aşağıdaki şekilde giderilmiştir.
1) 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 5 inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esasların “Tereddütlerin giderilmesi” başlıklı 12 nci maddesi ile 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esasların “Tereddütlerin giderilmesi” başlıklı 15 inci maddesi uyarınca görüş talep edilen konular ile ilgili alınan Kamu İhale Kurulu kararlarının, 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 7 nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar kapsamındaki uygulamalar bakımından geçerli olup olmadığı hususuna ilişkin olarak:
4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 5 inci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esasların “Tereddütlerin giderilmesi” başlıklı 12 nci maddesi ile 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 6 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esasların “Tereddütlerin giderilmesi” başlıklı 15 inci maddesi uyarınca görüş talep edilen konular ile ilgili alınan Kamu İhale Kurulu kararlarının uygun düştüğü ölçüde 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun Geçici 7 nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Esaslar kapsamındaki uygulamalar bakımından da geçerli olduğu,
2) İhale tarihi 1/3/2023 tarihinden önce olup EKAP’ta meydana gelen teknik aksaklıklar nedeniyle 1/3/2023 tarihine veya anılan tarihten sonraya ertelenen işlerin Esasların kapsamında olup olmadığı, bu işlerin Esasların kapsamında olması durumunda Esaslara göre yapılacak artırımlı fiyat farkı hesabında temel endeks olarak hangi tarihin içinde bulunduğu aya ait endeksin esas alınması gerektiği hususuna ilişkin olarak,
…Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ile Kurul kararından, 1/3/2023 tarihinden önce ve 4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan ve 28/12/2023 tarihi itibarıyla devam eden (geçici kabulü onaylanmamış olan) sözleşmelerde, sözleşmenin 1/1/2024 tarihinden 31/12/2024 tarihine kadar (bu tarihler dâhil) gerçekleştirilen kısımları için fiyat farkının Esaslar kapsamında hesaplanacağı, EKAP’ta yaşanan teknik sorunlar nedeniyle Kurumumuzca alınan erteleme tedbiri kapsamında, ihale sürecine ilişkin işlemlerin mevzuata uygun şekilde sürdürülebilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi için gerekli teknik altyapı ortamının temin edilmesine ilişkin tedbir alınmasının amaçlandığı, bu çerçevede ihale ve sözleşme sürecinin ihale tarihi ile bağlantılı olduğu hususlarla ilgili yapılacak işlemlerde, hem idareler tarafından satın alma sürecinin başında oluşturulan ihale planlamasının korunarak öngörülebilirliğin temin edilmesi hem de ihale tarihinden önce teklif vermiş istekliler ile ihale tarihinde teklif vermek isteyen ancak EKAP’ta yaşanan teknik sorunlar nedeniyle doküman indiremeyen ve/veya e-teklif gönderemeyen istekli olabilecekler/istekliler arasında aynı durum ve koşulların oluşturulabilmesi amacı doğrultusunda, ihale tarihinden önce teklif veren isteklilere tekliflerini geri çekme hakkı tanınmadığı da göz önünde bulundurulduğunda, ihale tarihi olarak ihale ilanı ve dokümanında (İdari Şartname) belirlenmiş olan ihale tarihinin esas alınması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, ihale ilanı ile dokümanında (İdari Şartname) belirlenmiş ihale tarihi 1/3/2023 tarihinden önceki bir tarih olan ve EKAP’ta yaşanan teknik aksaklıklar nedeniyle 1/3/2023 tarihine veya anılan tarihten sonraya ertelenen işlerin Esasların kapsamında olduğu ve bu işler için Esaslara göre yapılacak artırımlı fiyat farkı hesabında temel endeks olarak ihale ilanı ve dokümanında (İdari Şartname) belirlenmiş olan ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ait endeksin esas alınması gerekmektedir.
2024/DK.D-29 SAYILI DKD
1) Esaslar 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre süre uzatımı verilmesi halinde, uzatılacak sürenin nasıl hesaplanacağı ile yapılacak hesaplamada havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin dikkate alınıp alınmayacağı hususlarında;
…Anılan hükümler göz önünde bulundurulduğunda;
a) Esasların 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre, 1/1/2024 tarihi itibarıyla iş programına göre kullanılmış olması gereken kümülatif ödenek tutarından daha az imalat (hakedişe bağlanıp bağlanmadığına bakılmaksızın 1/1/2024 tarihi itibarıyla sözleşme fiyatlarıyla fiili olarak gerçekleştirilmiş olan kümülatif iş tutarı) yapılmış olması halinde uzatılacak sürenin, anılan tarih itibarıyla gerçekleştirilemeyen iş tutarının günlük iş tutarına bölünmesi suretiyle belirlenmesi, günlük iş tutarının ise ilk sözleşme bedelinin sözleşmede yer alan işin süresine bölünerek hesaplanması; anılan Şartnamenin 29 uncu maddesi uyarınca yapım işi ihalelerinde işin süresinin havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi de göz önünde bulundurularak belirlendiği dikkate alındığında, günlük iş tutarının belirlenmesinde kullanılan iş süresinden söz konusu dönemin çıkartılmaması, yeni iş bitim tarihinin, uzatılacak sürenin sözleşmesine göre iş bitim tarihine (varsa önceden verilmiş süre uzatımları dahil iş bitim tarihine) eklenerek belirlenmesi, uzatılacak sürenin fiilen çalışılabilen süre olması gerektiği göz önünde bulundurularak, anılan sürenin belirlenmesinde yapılacak işin özelliğine göre sözleşmesinde belirtilen havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin de (idarenin yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu dönemde çalışmasını istediği durumlar hariç) dikkate alınması, buna göre;
i) Süre uzatımı neticesinde belirlenen yeni iş bitim tarihinin havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi içindeki bir tarih olması halinde, bu döneme ait sürenin söz konusu yeni iş bitim tarihine eklenmek suretiyle nihai iş bitim tarihinin belirlenmesi gerektiği (örneğin sözleşmesine göre iş bitim tarihi 15/7/2024 olan bir iş kapsamında Esaslara göre süre uzatımının 180 gün olarak hesaplandığı bir durumda, yeni iş bitim tarihi 11/1/2025 olması gerekirken işin yapıldığı yer için havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin 1-31 Ocak olarak belirlendiği dikkate alınarak 11/2/2025 olarak belirlenmesi gerektiği),
ii) Süre uzatımı neticesinde belirlenen yeni iş bitim tarihinin havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin içindeki bir tarih olmamasına rağmen yeni iş bitim tarihi ile eski iş bitim tarihi arasında havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin bulunması durumunda, söz konusu döneme ait sürenin yeni iş bitim tarihine eklenerek nihai iş bitim tarihinin belirlenmesi gerektiği (örneğin sözleşmesine göre iş bitim tarihi 30/11/2024 olan bir iş kapsamında Esaslara göre süre uzatımının 90 gün olarak hesaplandığı bir durumda, yeni iş bitim tarihi 28/2/2025 olması gerekirken işin yapıldığı yer için havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin 1-31 Ocak olarak belirlendiği dikkate alınarak 31/3/2025 olarak belirlenmesi gerektiği),
b) Esasların 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendine göre, gecikme cezası uygulanarak devam eden sözleşmelerde uzatılacak sürenin, 1/1/2024 tarihi itibarıyla cezalı çalışılan süre ile Esasların 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre hesaplanan sürenin toplamı dikkate alınarak belirlenmesi, buna göre söz konusu belirlemede öncelikle 1/1/2024 tarihi itibarıyla cezalı çalışılan süreye bakılması, cezalı çalışılan sürenin;
i) 180 günden az olması halinde, cezalı çalışılan süreye, Esasların 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre hesaplanan süre ilave edilerek uzatılacak sürenin belirlenmesi, uzatılacak sürenin fiilen çalışılabilen süre olması gerektiği göz önünde bulundurularak anılan sürenin belirlenmesinde yapılacak işin özelliğine göre havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin de dikkate alınması; buna göre süre uzatımı neticesinde belirlenen yeni iş bitim tarihinin havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi içindeki bir tarih olması halinde, bu döneme ait sürenin belirlenmiş olan yeni iş bitim tarihine eklenmek suretiyle nihai iş bitim tarihinin belirlenmesi (örneğin sözleşmesine göre iş bitim tarihi 1/11/2023 olan bir iş kapsamında 1/1/2024 tarihi itibarıyla (bu tarih hariç) 60 gün süreyle cezalı çalışılan ve Esasların 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre 60 gün süre uzatımı verilmesi gereken bir durumda, yeni iş bitim tarihinin 29/2/2024 olması gerekirken işin yapıldığı yer için havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin 1-31 Ocak olarak belirlendiği dikkate alınarak 31/3/2024 olarak belirlenmesi gerektiği), ayrıca yeni iş bitim tarihi dikkate alınarak anılan Şartnamenin 29 uncu maddesine göre kesilmiş gecikme cezalarının yükleniciye iade edilmesi gerektiği,
ii) 180 gün veya daha fazla olması halinde ise Esasların 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendine göre hesaplama yapılmadan 1/1/2024 tarihi itibarıyla anılan Şartnamenin 29 uncu maddesine göre cezalı çalışılan sürenin sadece 180 günlük kısmına tekabül eden gecikme cezalarının yükleniciye iade edilmesi gerektiği,
2) Esasların 8 inci maddesine göre süre uzatımı verilmesi halinde; hazırlanacak revize iş programında ödenek dilimlerinin değiştirilip değiştirilemeyeceği, değiştirilecekse bu ödenek dilimleri ile bunların aylar itibarıyla dağılımının nasıl yapılacağı ile bu durumda havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan döneminin dikkate alınıp alınmayacağı hususlarında;
…Anılan hükümler göz önünde bulundurularak;
a) Esasların 8 inci maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendine göre süre uzatımı verilen hallerde, 1/1/2024 tarihi itibarıyla kalan ödenek tutarının, imalatların niteliği, teknik özelliği ve yapım sürelerine uygun olarak, 1/1/2024 tarihi ile hesaplanan süre uzatımı dahil nihai iş bitim tarihi arasındaki döneme aylık olarak dağıtılması ve ödeneğin dağılımı yapılırken işin özelliğine göre havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemine herhangi bir tutar yazılmaması gerektiği,
b) Esasların 8 inci maddesinin üçüncü fıkranın (b) ve (c) bendine (1/1/2024 tarihi itibarıyla 180 günden az cezalı çalışılan işlerde) göre süre uzatımı verilen hallerde; 1/1/2024 tarihi itibarıyla gerçekleştirilmesi gerekirken gerçekleştirilemeyen ödenek ile 1/1/2024 tarihinden sonra gerçekleştirilmesi gereken ödeneğin toplamının, imalatların niteliği, teknik özelliği ve yapım sürelerine uygun olarak, 1/1/2024 tarihi ile süre uzatımı dahil tespit edilen nihai iş bitim tarihi arasındaki döneme aylık olarak dağıtılması, ödeneğin dağılımı yapılırken işin özelliğine göre havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemine herhangi bir tutar yazılmaması, 1/1/2024 tarihinden önce gerçekleştirilen kısımlar için düzenlenen hakedişlerde revize iş programına bağlı olarak herhangi bir değişiklik yapılmaması, henüz hakedişe bağlanmamış olan 1/1/2024 tarihinden önce gerçekleştirilen kısımlar için hakedişlerin revize edilmemiş (önceki) iş programına göre düzenlenmesi gerektiği,
c) 1/1/2024 tarihi itibarıyla altı ay (180 gün) veya daha fazla cezalı çalışılan işlerde ise ödenek dilimlerinde herhangi bir değişiklik yapılmaması gerektiği,
3) 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen depremler nedeniyle verilen süre uzatımının, Esaslar kapsamında verilecek süre uzatımından mahsup edilip edilemeyeceği hususunda;
…Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden 1/3/2023 tarihinden önce ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen yapım işlerine ilişkin Türk lirası üzerinden yapılan ve 28/12/2023 tarihi itibarıyla devam eden (geçici kabulü onaylanmamış olan) sözleşmelerde altı ayı geçmemek üzere, 4735 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesine dayanılarak hazırlanan, Esaslara göre süre uzatımı verileceği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, söz konusu yapım işlerine ilişkin sözleşmelerde Esaslara göre süre uzatımı verilebilmesi için iki koşulun bulunduğu, bu koşulların süre uzatımına konu olan yapım işine ilişkin ihalenin 4734 sayılı Kanuna göre 1/3/2023 tarihinden önce yapılması ve ihale neticesinde imzalanan sözleşmenin de 28/12/2023 tarihi itibarıyla devam etmesi olduğu, diğer taraftan deprem nedeniyle süre uzatımı verilen sözleşmelerin Esasların kapsamı dışında tutulmadığı ve deprem nedeniyle verilen süre uzatımının dayanağının 4735 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi, Esaslar kapsamında verilen süre uzatımının dayanağının ise anılan Kanunun geçici 7 nci maddesi olduğu göz önünde bulundurulduğunda, deprem nedeniyle verilen süre uzatımının Esaslar kapsamında verilecek süre uzatımında mahsup edilmemesi gerekmektedir.