| Kamu İdaresi Türü | Belediyeler ve Bağlı İdareler |
|---|---|
| Yılı | 2022 |
| Dairesi | 4 |
| Karar No | 317 |
| İlam No | 8 |
| Tutanak Tarihi | 31.10.2023 |
| Kararın Konusu | İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
YENİ BİRİM FİYAT
…. Belediyesi tarafından 30.03.2022 tarihinde ihale edilen ve ….. A.Ş. yükleniminde bulunan “….. Yapım İşi”nin sözleşmesinde birim fiyatı bulunmayan imalat kalemi için yapılan yeni birim fiyatın ihale tarihine indirgenip yeni iş kaleminin indirgenmiş sözleşme yılı fiyatının bulunması ve bu fiyat esas alınarak artırımlı fiyat farkı hesaplanması gerekirken, yeni iş kalemine ait birim fiyatın uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünmeksizin uygulama ayı rayiç ve şartlarına göre belirlenmesi ve bunun üzerinden fiyat farkı ödenmesi hususunun sorgu konusu edildiği görülmüştür.
Söz konusu yapım işine ilişkin sözleşmenin “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14 üncü maddesinde fiyat farkı ödenmeyeceği belirtilmiştir.
27.06.2013 tarih ve 2013/5217 karar sayılı, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Uygulama Esasları” başlıklı 6 ncı maddesinin sekizinci fıkrasında;
“Sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesi’ne göre sözleşme yılı fiyatı tespit edilemeyen iş kalemi için yeni birim fiyat yapılması halinde, bu fiyat, uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilir. Belirlenen bu yeni birim fiyat, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin sözleşme yılı birim fiyatı tespit edilir ve fiyat farkı hesabı bu fiyat esas alınarak yapılır.”
Denilmektedir.
07.09.2022 tarihli ve 2022/DK.D-320 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında;
Yeni iş kalemine ait birim fiyatın uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilmesi durumunda; bu sözleşmeler için Esaslar kapsamında artırımlı ve ek fiyat farkı hesaplandığından, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanması öngörülen sözleşmelerde olduğu gibi yeni iş kalemine ait birim fiyatın ihale tarihine indirgenip yeni iş kaleminin indirgenmiş fiyatı esas alınarak Esaslar kapsamında fiyat farkı hesaplanabileceği,
i) Artırımlı fiyat farkı bakımından;
– Esaslara göre 1/1/2022 – 31/12/2022 tarihleri arasında yurt içi üretici fiyat endeksindeki değişimin yüzde 25’i (0,25x[Pn-1]) esas alınarak artırımlı fiyat farkı hesaplandığı dikkate alındığında, anılan tarih aralığında hesaplanan yeni iş kalemine ait birim fiyat ihale tarihine indirgenirken yeni birim fiyatın (1+0,25x[Pn-1]) katsayısına bölünmesi,
– Esaslara göre 1/1/2023 – 31/12/2023 tarihleri arasında yurt içi üretici fiyat endeksindeki değişimin yüzde 15’i (0,15x[Pn-1]) esas alınarak artırımlı fiyat farkı hesaplandığı dikkate alındığında, anılan tarih aralığında hesaplanan yeni iş kalemine ait birim fiyat ihale tarihine indirgenirken yeni birim fiyatın (1+0,15x[Pn-1]) katsayısına bölünmesi,
– Yeni iş kalemine ilişkin artırımlı fiyat farkı hesabının indirgenmiş bu birim fiyat esas alınarak Esasların 6 ncı maddesine göre yapılması,
– Hesaplamada temel endeks olarak ihale tarihinin (son teklif verme tarihinin) içinde bulunduğu aya ait endeksin esas alınması,
– Son olarak yeni iş kaleminin birim imalatı için ihale tarihine indirgenmiş yeni birim fiyat tutarına ilave olarak artırımlı fiyat farkı tutarının yukarıda aktarılan şekilde hesaplanarak ödenmesi gerektiği,
Belirtilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükümleri uyarınca, fiyat farkı verilmeyen ve artırımlı fiyat farkı hesaplanması gerekliliği ortaya çıkan sözleşmelerin, normal fiyat farkı hesaplanan sözleşme niteliği kazandığı görülmektedir.
Buna göre, sözleşmede birim fiyatı bulunmayan ve Yapım İşleri Genel Şartnamesine göre sözleşme yılı fiyatları tespit edilemeyen iş kalemleri için yeni birim fiyat yapılırken, bu fiyatın uygulama ayının rayiçlerine ve şartlarına göre tespit edilmesi, sonrasında ise uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünerek iş kaleminin sözleşme birim fiyatının tespit edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla yeni iş kalemine ait birim fiyat ile artırımlı fiyat farkı, Kurul kararında belirtilen formüle göre tespit edilecektir.
Yapılan incelemede, sözleşmede bulunmayan ve fiyatı belli olmayan işler için yapılan yeni birim fiyatın, uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünmesi gerekirken uygulama ayı rayiç ve şartlarına göre belirlenerek kamu zararına neden olunduğu tespit edilmiştir.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu zararı” başlıklı 71 inci maddesinin ikinci fıkrasının (g) bendinde, mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması kamu zararı olarak tanımlanmıştır.
Oluşan kamu zararından; 5018 sayılı Kanun’un 32 ve 33 üncü maddeleri gereğince ödeme emri belgeleri ve eklerinde imzası bulunan harcama yetkilisi ve gerçekleştirme görevlisi ile birlikte gerçekleştirme belgelerinden birisi olan ve ödeme emrine eklenmesi gereken hakediş raporunu düzenleyen ve onaylayanların da sorumluluğu bulunmaktadır.
Yapılan tüm bu açıklamalar doğrultusunda, her ne kadar, …….. A.Ş. yükleniminde bulunan “…….. Yapım İşi”nin sözleşmesinde birim fiyatı bulunmayan imalat kalemi için yapılan yeni birim fiyatın ihale tarihine indirgenip yeni iş kaleminin indirgenmiş sözleşme yılı fiyatının bulunması ve bu fiyat esas alınarak artırımlı fiyat farkı hesaplanması gerekirken, yeni iş kalemine ait birim fiyatın uygulama ayı fiyat farkı katsayısına (Pn) bölünmeksizin uygulama ayı rayiç ve şartlarına göre belirlenmesi ve bunun üzerinden fiyat farkı ödenmesi sonucunda ……. TL kamu zararı oluşmuşsa da bu kamu zararının …… yevmiye no.lu muhasebe işlem fişi ile idarenin yükleniciye olan kesinleşmiş borcundan mahsuben tahsil edildiği anlaşıldığından konu hakkında ilişik kalmadığına ve söz konusu tahsilatın İlama dercine,
6085 sayılı Sayıştay Kanunu’nun 55 inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy birliğiyle,
Karar verildi.
