HER BİR İHALENİN ŞARTLARININ FARKLI OLDUĞU VE İHALEYE ÖZGÜ DEĞERLENDİRME YAPILMASI GEREKTİĞİ HK.

BAŞVURU SAHİBİ:

Kardelen Bilgisayar İnşaat Reklam Orman Ürünleri Tekstil İth. ve İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bartın İl Sağlık Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/537681 İhale Kayıt Numaralı “SBYS Hizmeti Alımı” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Bartın İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 09.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “SBYS Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Kardelen Bilgisayar İnşaat Reklam Orman Ürünleri Tekstil İth. ve İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 28.01.2020 tarih ve 4818 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/201 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin ihale yetkilisi tarafından iptal edildiği, işlemin gerekçelerinin yerinde olmadığı iddia edilmekte ve kararın kaldırılarak ihalenin tarafları üzerinde bırakılması talep edilmektedir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

Aynı Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38’inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

…

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.….” hükmü yer almaktadır.

Anılan mevzuat hükümleri kapsamında, ihalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de her idari işlemde olduğu gibi bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

Yaklaşık maliyeti 6.185.580 TL olan ihaleye Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri A.Ş. tarafından 2.993.400 TL ve başvuru sahibi tarafından 5.754.528 TL olmak üzere iki teklif sunulduğu, aşırı düşük teklif oduğu tespit edilen ve bu husustaki açıklamaları uygun bulunmayan Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri A.Ş.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Kardelen Bilgisayar İnşaat Reklam Orman Ürünleri Tekstil İth. ve İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından gerçekleştirilen tanıtım gösterisinin (demo) Teknik Şartname’ye uygun bulunarak 17.01.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin anılan teklif sahibi üzerinde bırakılmasına karar verildiği,

İhale yetkilisinin 23.01.2020 tarihinde “GEREKÇE-1:İhale tutanakları incelendiğinde yaklaşık maliyet araştırması yapılırken Kars, Ağrı, Ardahan, Yalova, Burdur, Muş, Zonguldak, Karabük, Malatya İl Sağlık Müdürlükleri idarelerinden yaklaşık maliyet için birim fiyat istenmiş, bu idarelerden sadece iki il birim fiyat göndermiş, bu gelen birim fiyatlardan sadece bir idarenin birim fiyatları, Bartın İl Sağlık Müdürlüğü SBYS ihalesine uygun olduğu nedeniyle yaklaşık maliyet tespitine dahil edilmiş. Yaklaşık maliyet tespitine ilişkin tutanak incelendiğinde 3 adet firma birim fiyatı ve bir adet idare birim fiyatı üzerinden hesaplandığı anlaşılmaktadır. Oysa daha fazla idarenin sonuçlanmış ihalelerinin birim fiyatları değerlendirmeye alınmış olsaydı, yaklaşık maliyetin daha gerçekçi olması çok daha yüksek bir ihtimal görülmektedir. Dolayısı ile gerçekçi bir yaklaşık maliyet tespiti, isteklilerin gerçekte aşırı düşük teklif mi yoksa yaklaşık maliyet üzerinde bir fiyat teklifi mi verdikleri kamu yararı ve kaynakların verimli kullanılması adına daha gerçekçi olarak tespit imkanı sağlayabileceği kanaatiyle ihalenin iptal edilmesi.

GEREKÇE-2: Ayrıca mevcut komisyon raporları incelendiğinde iki teklif arasında iki kat fark olduğu bu da yaklaşık maliyetin komisyonca tekrar değerlendirilmesinin ve gerekli olması halinde yaklaşık maliyetin güncellenebileceği, bu güncelleme ile maliyeti aşırı yükselten unsurlar varsa bunların tekrar değerlendirilmesi kamu yararı ve kaynaklarının verimli kullanılması adına fayda sağlayabileceği kanaatiyle ihalenin iptal edilmesi.

GEREKÇE-3:

Yukarıda bulunan tabloda, EKAP ihale sorgulama ekranından aynı ve/veya benzer hizmet alımını yapan idarelerin ihalelerinde de çalışan, kullanıcı ve kurum sayıları incelendiğinde ilimize kıyasla ihale bırakılan teklifin çok yüksek olduğu kanaatiyle ihalenin iptal edilmesi.” şeklindeki kararı ile ihaleyi iptal ettiği anlaşılmıştır.

Özetle, ihalenin üç farklı gerekçeyle iptal edildiği görülmüş olup, incelemenin de aynı şekilde yapılması gerektiği düşünülmüştür.

a) Yaklaşık maliyetin gerçekçi bir şekilde tespit edilmediği yönündeki gerekçeye ilişkin olarak yapılan incelemede:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir…” hükmü yer almaktadır.

İdarece yaklaşık maliyetin tespiti amacıyla dokuz ilin sağlık müdürlüklerinden benzer işlerde gerçekleşen teklif/sözleşme bedellerine ilişkin bilgi sorulduğu, gelen iki cevaptan birinin işin niteliğine uygun olmaması gerekçesiyle dikkate alınmadığı, 2019 yılında gerçekleştirilmiş bir ihalenin sözleşme bedelinin yaklaşık maliyetin hesabına dahil edildiği,

Buna ek olarak sektörde faaliyet gösteren üç firmadan alınan tekliflerin yaklaşık maliyetin tespitinde kullanıldığı, bunlar arasında 5.777.332 TL ile Kardelen Bilgisayar İnşaat Reklam Orman Ürünleri Tekstil İth. ve İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin de bulunduğu,

Yaklaşık maliyet içinde yer alan işçilik (yemek ve yol dahil) giderinin tespitine ilişkin olarak idarece belediyeden fiyat sorulduğu ve işçilik hesaplama modülünün kullanıldığı görülmüş, sonuç olarak fiyat araştırması sonucu elde edilen ve birbirine yakın dört fiyatın aritmetik ortalamasının alınarak yaklaşık maliyetin tespit edildiği anlaşılmıştır. Bu itibarla, yaklaşık maliyet tespit komisyonunun işlemlerinde, ihalenin iptalini gerektirecek bir aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

b) İhaleye sunulan iki teklif arasında iki kat fark bulunduğu yönündeki gerekçeye ilişkin olarak yapılan incelemede:

Yaklaşık maliyeti 6.185.580 TL olan ihaleye Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri A.Ş. tarafından 2.993.400 TL ve başvuru sahibi tarafından 5.754.528 TL olmak üzere iki teklif sunulduğu, iptal kararında başvuru sahibinin teklifi ile kıyaslanan ve aradaki farka atıf yapılan Sisoft Sağlık Bilgi Sistemleri A.Ş.nin teklifinin sınır değerin altında kaldığı ve istekliye teklifinde önemli görülen bileşenleri açıklaması için tebligat yapıldığı, sunulan açıklamaların muhtelif gerekçelerle reddedilerek teklifin değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür. Diğer bir deyişle, bahse konu teklif halihazırda idarece aşırı düşük bulunmuş ve teklif edilen bedel ile hizmetin sunulamayacağı tespit edilmiş olup, bu nitelikteki bir teklifin sınır değerin üstündeki geçerli bir teklif ile tutar bakımından kıyaslanmasının ve aradaki farkın iptal kararına gerekçe olarak ileri sürülmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmiştir.

c) Benzer hizmet alımını yapan idarelerce imzalanan sözleşmelere kıyasla mezkur ihalede teklifin yüksek olduğu yönündeki gerekçeye ilişkin olarak yapılan incelemede:

İptal gerekçesinde, EKAP üzerinden yapılan sorgulama sonucunda muhtelif sağlık kurumlarının benzer ihalelerindeki sözleşme bedellerinin yer aldığı bir tabloya yer verildiği görülmekle birlikte, kıyaslamanın yalnızca sözleşme bedellerinin işin süresine bölünmesi sonucu çıkan tutara dayanılarak yapıldığı, örnek alınan ihalelerde teklif tutarına dahil olan giderlere (donanım, tamir, bakım vs.) ilişkin olarak şartname düzenlemeleri kapsamında herhangi bir tespite yer verilmediği anlaşılmış, her bir ihalenin şartlarının farklı olduğu göz önüne alındığında bahse konu gerekçenin somut bir dayanaktan yoksun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.