T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
14. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2021/1219
KARAR NO : 2021/1099
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/150 D.İş
KARAR NO : 2021/151
TALEP TARİHİ: 28/04/2021
KARAR TARİHİ: 07/05/2021
TALEP : Delil Tespiti
KARAR TARİHİ: 23.09.2021
KARARIN YAZ. TARİH: 04.10.2021
İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07.05.2021 tarih ve 2021/150 D.İş Esas, 2021/151 Karar sayılı kararının, istinaf başvurusu yoluyla incelenmesinin istemde bulunan … avukatı tarafından istenilmesi üzerine, Dairemize gönderilen dosya incelendi, dosya içeriğine göre incelemenin duruşmasız olarak yapılması uygun görülmekle, gereği konuşulup düşünüldü.
İSTEM:
İstemde bulunan avukatı tarafından verilen dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin … iştiraklerinden olup, kamu hizmeti sunduğu, kamu hizmeti olarak toplu ulaşım hizmeti verdiği, bu hizmeti yerine getirirken vatandaşlara en iyi hizmeti vermek adına, görme ve işitme engelliler için hissedilebilir yüzey, kabartma harita, küpeşte uyarısı, engelli çağrı butonu ve akıllı işitme sistemleri alımı ve montajına ilişkin hizmetleri almak için ihale yoluyla mevzuatlara uygun şekilde ihaleler açtığı, bu bağlamda, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesi kapsamında ihale açmak suretiyle hizmet aldığı, müvekkili şirketin, … ile görme ve işitme engelliler için hissedilebilir yüzey, kabartma harita, küpeşte uyarısı, engelli çağrı butonu ve akıllı işitme sistemleri alımı ve montajına ilişkin … numaralı 12.06.2019 tarihli ihale gereği 23.08.2019 tarihinde sözleşme imzaladığı, işbu sözleşme gereği …’nin, müvekkili şirkete ait 36 adet … istasyonuna teknik şartnameye uygun olarak malın teslim ve montajını yapması gerektiği, … tarafından ihale konusu işlerin sözleşmeye uygun olarak tamamlanmadığı, müvekkili şirkete ait … istasyonlarında … tarafından hiç işlem yapılmadığı, ayrıca iş tamamlanarak teslimini müteakip önceden işlem yaptığı sadece … istasyonlarında … tarafından garanti kapsamında işlem yapıldığı ancak müvekkili şirket bünyesinde bulunan ve sözleşme gereği garanti kapsamında tadil, tamir işlemi gerçekleştirmesi gereken … istasyonlarında hiçbir işlem yapılmadığı, işbu sebeple …’nin, sözleşmeden kaynaklı üzerine vazife olan bakım ve onarım hizmetlerini tam olarak yerine getirmediğinin tespiti amacıyla işbu delil tespitinin talep etme zorunluluğunun hasıl olduğu belirtilerek açıklanan nedenlerle Mahkemece konusunda uzman bir bilirkişi marifetiyle ve mahallinde keşif icrası suretiyle tespit yapılarak ileride açılacak davada delil teşkil etmesi açısından durumun ivediliği de dikkate alındığında oluşan hasarın tespitine, işin aciliyetine dayanarak, şimdilik karşı tarafa tebligat yapılmaksızın, çalışma alanı inşaat mühendisi olan uzman bir bilirkişi marifeti ile yerinde inceleme yaptırılmak suretiyle belirttikleri ve karşı tarafın yükümlendiği iş ve işlemlerin, sundukları fotoğraf ve görüntü kayıtlarının karşı tarafın sözleşme ile yükümlendiği ve yerine getirmediği yükümlülüklerin belirlenebilmesi açısından istasyonlardaki imalatlara ilişkin mevcut durumun malzeme ve işçilik dahil olmak üzere tespitine, masrafın karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesi isteğinde bulunmuştur.
YANIT:
Karşı tarafça, istemde bulunan avukatının dava dilekçesine karşı herhangi bir yanıt dilekçesine dosya ve UYAP kapsamında rastlanılmamıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
İlk derece mahkemesinin 07.05.2021 tarih ve 2021/150 D.İş Esas, 2021/151 Karar sayılı kararında özetle; “…Delil tespiti talebinin incelenmesinde; her ne kadar … bünyesinde bulunan ve sözleşme gereği garanti kapsamında tadil, tamir işlemi gerçekleştirmesi gereken istasyonlardaki imalatlara ilişkin mevcut durumun malzeme ve işçilik dahil olmak üzere tespitine karar verilmesi talep edilmiş ise de yalnızca Mahkememiz yargı çerçevesi içerisinde bulunan istasyonlar yönünden delil tespiti talep edilmesinde talep edenin hukuki yararının bulunduğu, yargı sınırları dışarısında istem konusu edilen delil tespitinin ise 6100 sayılı HMK’nın 401. maddesine aykırılık teşkil ettiği kanaatine varılmakla talebin kısmen kabulü ile inşaat bilirkişisi katılımı ile Mahkememiz yargı sınırları dahilinde delil elde edilebilmesi amacıyla keşif icrası ve bilirkişi incelemesinin aşağıda belirtilen gün ve saatte yapılmasına…” dair karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ:
İstemde bulunan avukatı tarafından verilen 24.05.2021 tarihli istinaf kanun yoluna başvuru dilekçesinde; “…Müvekkil şirket tarafından, müvekkil şirkete ait istasyonlarda tespit yapılması istemiyle şirket merkezinin bulunduğu yetki alanı Karşıyaka olduğundan, Karşıyaka 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2021/47 D.İş sayılı dosyası üzerinden başvuru yapılmıştır. Karşıyaka 2. Asliye Hukuk Mahkemesi müvekkil şirketin tespit istemini, sözleşmede yetkili mahkemeye ilişkin düzenleme içeren maddede “İzmir Mahkemelerinin” yetkisine dair düzenleme olması sebebiyle kendi yargı çevresi içinde olmadığı gerekçesi ile reddetmiştir.
Bu gelişme üzerine (işin müstaceliyeti de dikkate alınarak) müvekkil şirket tarafından İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/150 D.İş sayılı dosyası üzerinden yeni bir tespit talebinde bulunulmuştur.
Sayın Yerel Mahkemeye ise tespit istemimizi sadece kendi yargı çevresinde olan istasyonlar bakımından kabul etmiş, diğer istasyonlar yönünden istinaf yolu açık olmak üzere reddetmiştir. İşbu sebeple Sayın Yerel Mahkemenin reddedilen istasyonlar yönünden vermiş olduğu kararı istinaf etme zorunluluğumuz doğmuştur. Şöyle ki;
1-Müvekkil … Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden olup, kamu hizmeti sunmaktadır. Kamu hizmeti olarak toplu ulaşım hizmeti vermektedir. Bu hizmeti yerine getirirken vatandaşlara en iyi hizmeti vermek adına, görme ve işitme engelliler için hissedilebilir yüzey, kabartma harita, küpeşte uyarısı, engelli çağrı butonu ve akıllı işitme sistemleri alımı ve montajına ilişkin hizmetleri almak için ihale yoluyla mevzuatlara uygun şekilde ihaleler açmaktadır.
Bu bağlamda, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Hizmet İşleri Genel Şartnamesi kapsamında ihale açmak suretiyle ile hizmet almıştır.
2-Müvekkil şirket, … ile görme ve işitme engelliler için hissedilebilir yüzey, kabartma harita, küpeşte uyarısı, engelli çağrı butonu ve akıllı işitme sistemleri alımı ve montajına ilişkin 2019/253647 numaralı 12.06.2019 tarihli ihale gereği 23.08.2019 tarihinde sözleşme imzalamıştır. İşbu sözleşme gereği … müvekkil şirkete ait 36 adet … istasyonuna teknik şartnameye uygun olarak malın teslim ve montajını yapması gerekmektedir.
3-… tarafından ihale konusu işlerin sözleşmeye uygun olarak tamamlanmamıştır. Müvekkil şirkete ait … istasyonlarında … tarafından hiç işlem yapılmamıştır. Ayrıca iş tamamlanarak teslimini müteakip önceden işlem yaptığı sadece … istasyonlarında … tarafından garanti kapsamında işlem yapılmıştır. Ancak müvekkil şirket bünyesinde bulunan ve sözleşme gereği garanti kapsamında tadil, tamir işlemi gerçekleştirmesi gereken … istasyonlarında hiçbir işlem yapılmamıştır.
Tespit talep olunanın sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmediğini gösterir, işlem yapılmamış istasyonlara ait fotoğrafları dilekçemizin ekinde (EK-1) ibaresiyle Sayın Mahkemenize sunulmuştur.(EK-1)
İşbu sebeple …, sözleşmeden kaynaklı üzerine vazife olan bakım ve onarım hizmetlerini tam olarak yerine getirmediğinin tespiti amacıyla işbu delil tespiti talep etme zorunluluğumuz hasıl olmuştur.
3-Sözleşme gereklerini yerine getirmeyen … aleyhine açılacak davadan önce, yapılan eksik işler ile hiç yapılmayan işlerin (istasyonların bir kısmının açık alan olması sebebiyle) delillerin değişmesi ve/veya yok olması ihtimali dolayısıyla tespit ettirilmesi zorunluluğu doğmuştur.
4-Ancak Sayın Yerel Mahkeme, Sözleşmenin Anlaşmazlıkların Çözümü başlıklı 31. maddesinin “Bu sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlığın çözümünde İzmir Mahkemeleri ve İcra Daireleri yetkilidir.” düzenlemesini dikkate almaksızın değerlendirme yapmıştır. Kaldı ki; müvekkil şirket tüm İzmir şehrinde banliyö taşımacılığı yapmakta olup, Büyükşehir Belediye sınırları içerisindeki bir çok ilçede hizmet vermektedir. Bu durum dikkate alındığında delil tespiti yönünden hem işin aciliyeti hem de usul ekonomisi yönünden tek bir mahkeme yoluyla tespit yaptırılmasının HMKya daha uygun olduğu açıktır.
Karşıyaka Asliye Hukuk Mahkemesinin verdiği karar dikkate alındığında da Sayın Yerel Mahkeme tarafından verilen red kararının HMKya aykırı olduğu açıkça ortaya çıkmaktadır. Bir an için Sayın Yerel Mahkemenin kararının doğru olduğu düşünüldüğünde, ilçe sınırları içerisinde adliyesi bulunan tüm ilçelerde ayrı ayrı delil tespiti yaptırılması gerekeceği, bu esnada Karşıyaka Asliye Hukuk Mahkemesi kararındaki gibi kimi red kararları ile karşılaşılabileceği, 34 adet istasyonda iş yaptırıldığı değerlendirildiğinde delil tespitinin fiilen imkansızlaşması gibi bir durumun ortaya çıkabileceği gözden uzak tutulmamalıdır.
Yukarıda izah edilen sebeplerle Sayın Yerel Mahkemenin tespit istemimizi reddettiği istasyonlar yönünden vermiş olduğu red kararı ortadan kaldırılarak, tüm istasyonlar yönünden tespit istemimizin kabulüne karar verilmesini saygıyla bilvekale arz ve talep ederiz.
Yukarıda sunulu nedenlerle Yerel Mahkeme Kararının ortadan kaldırılması ile tespit istemimizin reddedilen kısım yönünden de kabulüne karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine” karar verilmesi istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
DELİLLER, DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; HMK.nın 355. maddesindeki düzenleme uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek yapılan inceleme sonucunda,
HMK’nın “İstinaf yoluna başvurulabilen kararlar” başlığını taşıyan 341/(1) maddesi; “İlk derece mahkemesinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü halinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir.” hükmünü içermektedir.
Somut olayda, Mahkemece yargı çevresindeki istasyonlar bakımından delil tespiti istemini kabul edildiği, yargı çevresi dışındaki istasyonlar bakımından ise reddine karar verildiği, karara karşı delil tespiti isteminde bulunan davacının istinaf kanun yoluna başvurduğu, tarafların aralarındaki Sözleşmenin Anlaşmazlıklarının Çözümü başlıklı 31. Maddeye göre, sözleşme ve eklerinin uygulanmasından doğabilecek her türlü uyuşmazlığın çözümünde İzmir mahkemeleri ve İcra daireleri yetkili olduğu düzenlemesinin yer aldığı, şirketin tüm İzmir Banliyö taşımacılığı yaptığını, usul ekonomisi yönünden tek bir mahkemede delil tespiti yaptırması uygun olacağını verilen yetkisizlik kararının usul ve yasaya aykırı olduğu kararının kaldırılmasını istemiştir.
Her ne kadar İstemde bulunan … avukatı ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf talebinde bulunmuş ise de, yukarıda içeriği belirtilen 6100 Sayılı HMK’nın 341.maddesi istinafa tabii kararları tek tek saymış olup, bu kararlar içerisinde mahkeme tarafından verilen karar istinaf kanun yolu denetimine tabii bir karar niteliği bulunmamaktadır.
Yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler gereğince hakkında istinaf kanun yoluna başvurulan, ilk derece mahkemesince verilen İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07.05.2021 tarih ve 2021/150 D.İş Esas, 2021/151 Karar sayılı kararının istinaf kanun yoluna tabi bir karar niteliğinde bulunmadığı anlaşılmakla, istemde bulunan … avukatı istinaf başvuru dilekçesinin, HMK’nın 352. maddesi uyarınca reddine karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 07.05.2021 tarih ve 2021/150 D.İş Esas, 2021/151 Karar sayılı kararının, istinaf kanun yolu denetimine tabi karar niteliğinde bulunmaması nedeniyle, istemde bulunan … avukatı tarafından bu ara kararına karşı dosyaya sunulan istinaf başvuru dilekçesinin, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 352. maddesi gereğince REDDİNE,
2-Verilen kararın niteliği gereği istinaf karar harcı alınmasına yer olmadığına, istemde bulunan … avukatı tarafından yatırılan 59,30 TL istinaf peşin karar harcının talebi halinde yatıran istemde bulunan …’ne iadesine,
3-İstemde bulunan … avukatı tarafından yatırılan 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile, istinaf yargılama giderlerinin, davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Kararın, ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine,
Dair, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/(1)-f maddesi gereğince, kesin olmak üzere 23.09.2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
