|
BAŞVURU SAHİBİ:
Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Gönen Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/713222 İhale Kayıt Numaralı “Gönen Belediyesi Sınırları İçerisindeki Mahallerin Çöplerinin Toplanması, Taşınması ve Kent Temizliği Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere Araç Çalıştırılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Gönen Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 09.12.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Gönen Belediyesi Sınırları İçerisindeki Mahallerin Çöplerinin Toplanması, Taşınması ve Kent Temizliği Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere Araç Çalıştırılması” ihalesine ilişkin olarak Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 15.11.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.12.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.12.2021 tarih ve 57158 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.12.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/2021 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İdari Şartname’nin 35’inci maddesinde yer alan fiyat dışı unsur düzenlemesine ilişkin olarak, araçların birim fiyatlarının yaklaşık maliyete yakın olup olmamasına göre değerlendirme yapılmasının mevzuata aykırı olduğu, ihale konusu işte araçların tüm giderlerinin yüklenici tarafından karşılanacağı, bir isteklinin satın alma ile tamir bakım maliyeti yüksek bir aracı tercih ederken, diğer bir isteklinin yine satın alma ile tamir bakım maliyeti yüksek ancak yakıt maliyeti daha düşük bir aracı tercih edebileceği, aynı şekilde isteklilerden birinin ikinci el değeri yüksek bir aracı tercih ederken; diğerinin ucuz, ancak ikinci el değeri bulunmayan bir aracı tercih edebileceği, bu halde isteklilerin her bir kalem için ayrı ayrı hesapladığı maliyetlerin, idarenin yaklaşık maliyetine uygunluğunun işin verimi ve fonksiyonelliği açısından bir anlam ifade etmeyeceği; bununla birlikte ihale kapsamında çalıştırılacak her bir araç için farklı bir asgari model yılının belirlendiği, 2015 model araç kullanacak istekliler ile 2022 model sıfır araç kullanacak istekliler arasında maliyet farkının ortaya çıkacağı, daha yeni model bir aracın teklif edilmesi halinde teklif maliyetinin yüksek olacağı, ancak aracın birim maliyetinin idarece öngörülen yaklaşık maliyetin %90 -%110’ü aralığında kalmaması halinde isteklinin bu kalem için puan alamayacağı, 2015 model araç kullanacak bir isteklinin ise bu kalemden puan alabileceği, bu durumda, daha yüksek bir model araç teklif eden ve teklifi daha düşük olan bir istekli olsa bile, daha eski model bir araç teklif eden ve teklifi daha yüksek olan bir isteklinin sadece idarece yapılan düzenleme nedeniyle daha avantajlı olabileceği, bu nedenle söz konusu düzenlemenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkeleri ile bağdaşmayacağı, tekliflerin piyasadan teklif alınmak suretiyle kolayca manipüle edilebilen fiyatlara yakın olup olmaması durumunun fiyat dışı unsur olarak kullanılmasının, hiçbir isteklinin mesleki yeterliliğine kanıt olmayacağı açık olduğu gibi idarelerin daha eski araçları kiralamak için daha yüksek bedel ödemesine de neden olacağı, ayrıca hiç bir teknik dayanağı bulunmayan, teklif fiyatına dayalı fiyat dışı unsur uygulamasının yaklaşık maliyetin gizliliği ilkesini de zedeleyeceği,
2) İhale kapsamında çalıştırılacak her bir araç için farklı bir asgari model yılının belirlendiği, bu düzenlemenin çalıştırılacak araçları hali hazırda araç parkında bulunduran isteklilere avantaj sağlayacağı, daha üst model yılı araçlara sahip istekliler için ise dezavantaj doğuracağı, örneğin model yılı 2017 olarak belirlenen mini damperli kamyonetin faydalı ömrünün 333 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği gereğince 4 yıl olduğu, tabloda 3., 4., 5., 7. ve 9’uncu kalemlerde yer alan araçların amortisman müddetlerinin de işin süresi ile uyumlu olmadığı, ihale konusu işe 2022 yılında başlanacağı ve işin 2024 yılına kadar sürdürüleceği dikkate alındığında; amortisman gideri öngörülerek maliyet hesaplaması yapılması halinde belirtilen model yılı araca sahip olan isteklilerin haksız kazanç sağlayacağı, aksi halde ise daha yüksek model yılına sahip isteklilerin araçlarına ilişkin amortisman gideri öngörmesi halinde tekliflerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olabileceği, araçların model yılı düzenlemesinde istekliler arasında fırsat eşitliğinin sağlanması için işin süresinin 32 ay olduğu dikkate alınarak, 333 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde belirtilen faydalı ömür yılının esas alınması gerektiği,
3) Sözleşme Tasarısı’nın 16.1.2’nci maddesinde yer alan cezalara ilişkin düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu, ceza kalemlerinin işin niteliğine uygun olmakla birlikte, ihtar yapılmadan ceza uygulanması ve uygulanan cezanın yükleniciye bildirimine ilişkin bir düzenleme yapılmamasının kabul edilebilir risk sınırının üzerinde bir uygulama olduğu, şöyle ki, ihale kapsamında çalıştırılacak araçlardan 8 adedinin 2 gün üst üste su kaçırması halinde, idarece toplam 16 adet cezanın kesileceği, yükleniciye tebligat gönderilmesinin de 1 günden uzun süreceği dikkate alındığında, yüklenicinin kontrol teşkilatınca tutulan tutanaktan haberi olmadan ve gerekli tedbiri almadan önce sözleşmenin feshi noktasına gelineceği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
- Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Aynı Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.
İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır…” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir…” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale işlem dosyası” 20’nci maddesinde “(1) İdare, ihalesi yapılacak her iş için bir ihale işlem dosyası düzenler. Bu dosyada ihale sürecinin bulunduğu aşamaya göre aşağıdaki belgeler yer alır:
a) İhale onay belgesi ve eki yaklaşık maliyet hesap cetveli,
b) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemenin gerekçelerinin yer aldığı açıklama belgesi…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 61’inci maddesinde “(1) İhale konusu işin özelliği göz önünde bulundurularak işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilir.
(2) Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgeler idari şartnamede açıkça belirtilir.
(3) Fiyat dışı unsurlar, bir marka veya model esas alınarak rekabeti sınırlayıcı şekilde belirlenemez.
(4) Fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesi hazırlanır ve bu belge ihale onay belgesinin ekinde yer alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım İşi İhalelerine İlişkin Özel Hususlar” başlıklı bölümündeki “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenmesi ile ilgili hususlar” başlıklı 53.3’üncü maddesinde “53.3.1. Kanunun 40 ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif; sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak belirlenebilmektedir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususu tamamen idarenin takdirinde olup fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir.
53.3.2. Fiyat dışı unsurların, Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen ilkelere halel getirmeyecek bir biçimde idari şartnamede açık ve net olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
53.3.3. İdari şartnamede fiyat dışı unsur olarak belirlenen hususların parasal değerlerinin veya nispi ağırlıklarının belirlenmesi gerekmektedir.
53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak yalnızca niceliksel unsurların belirlenmesi zorunlu olmayıp bu kapsamda niteliksel belirlemeler de yapılabilir. Bu bağlamda, ihale konusu işin beklenen kaliteye uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik parametreler, kamuya karşı yükleniminde bulunan işlerin miktarı veya tutarı bakımından kapasite durumu ya da ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu gibi hususlar fiyat dışı unsur olarak belirlenebilecektir.” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: Gönen Belediyesi Sınırları İçerisindeki Mahallerin Çöplerinin Toplanması, Taşınması Ve Kent Temizliği Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere Araç Çalıştırılması
b) Miktarı ve türü:
01.01.2022- 31.08.2024 tarihleri arasında 974 gün süre ile Gönen Belediyesi Sınırları içerisindeki 101 Mahallenin çöplerinin toplanması, taşınması ve temizlenmesi işi (Şoför ve personellerin tamamı idareye aittir.)…” düzenlemesi,
Aynı İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dâhil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. Çalıştırılacak araçların akaryakıt, akaryakıt katkısı, araç takip sistemi, amortisman, yedek parça, tamir-bakım, nakil, montaj demontaj, vergi, sigorta, vb. giderler ile teknik şartnamenin ilgili maddelerinde yükleniciye ait olduğu ve yüklenici tarafından karşılanacağı belirtilen tüm giderler yüklenici tarafından karşılanacak ve teklif fiyata dahil edilecektir…” düzenlemesi,
Anılan İdari Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirlenecektir.
35.1.1. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi ile ilgili değerlendirme “Teklif fiyatı” ile “Kalite ve Teknik Değer Nitelik” olmak üzere iki bölümde yapılacaktır.
A) TEKLİF FİYATI PUANLAMASI
Teklif fiyatı puanlaması 60 tam puan üzerinden yapılacaktır.
Kurum tarafından belirlenen yöntemle sınır değer hesaplanacak olup, sınır değer hesabına dâhil edilen istekliler arasında sınır değerin üstündeki ilk teklif fiyat sahibi istekli 60 puan alacaktır. Yaklaşık maliyetin üzerindeki ve sınır değerden düşük teklifler puan alamayacaktır.
Sınır değerin üstündeki isteklilere ait teklif puanları; TP = (TFsd x 60) / TF formülü ile hesaplanacaktır. Bu formülde;
TP: Teklif puanı,
TFsd: Sınır değer hesabına dâhil edilen istekliler arasında sınır değerin üstündeki ilk teklif fiyatı sahibi isteklinin teklif fiyatı
TF: İsteklinin teklif fiyatı,
ifade eder.
B) KALİTE VE TEKNİK DEĞER NİTELİK PUANLAMASI
Kalite Ve Teknik Değer Nitelik Değerlendirmesi: 40 Puan
B.1. İŞ KALEMLERİ BAZINDA TEKLİF FİYAT NİTELİK DEĞERLENDİRMESİ
İŞ KALEMLERİ BAZINDA TEKLİF FİYAT NİTELİK PUANI: 30 Puan
İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanlaması
Söz konusu her bir iş kalemi için; istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, isteklinin toplam teklif bedeline oranı; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %90 -%110 aralığında (%90 ve %110 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için aşağıdaki tabloda yer alan puanlar verilecektir. İsteklilerin teklifleri %90 -%110 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alamayacaklardır. İş Kalemleri Bazında Teklif Fiyat Nitelik Puanı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamıdır. Teklif oranları hesaplanırken virgülden sonra 6 (altı) hane dikkate alınacaktır.
PUAN LİSTESİ
1- 7+1 m³ HİDROLİK SIKIŞTIRMALI ÇÖP KAMYONU ÇALIŞTIRILMASI (5 puan)
2- 15+1,5 m³ HİDROLİK SIKIŞTIRMALI ÇÖP KAMYONU ÇALIŞTIRILMASI (5 puan)
3- 32+2 M³ HİDROLİK SIKIŞTIRMALI ÇÖP KAMYONU ÖZELLİKLİ TRANSFER ARACI ÇALIŞTIRILMASI (5 puan)
4- VAKUMLU YOL SÜPÜRME ARACI ÇALIŞTIRILMASI (5-7 m³ atık kapasiteli) (3 puan)
5- KÜÇÜK SÜPÜRME ARACI ÇALIŞTIRILMASI (1,3-1,5 m³ atık kapasiteli) (3 puan)
6- KONTEYNIR YIKAMA ARACI ÇALIŞTIRILMASI (3 puan)
7- DAMPERLİ KAMYON ÇALIŞTIRILMASI (3 puan)
8- ÇİFT KABİN PİCK-UP ÇALIŞTIRILMASI (1 puan)
9- BİNEK KONTROL ARACI ÇALIŞTIRILMASI (1 puan)
10- MİNİ DAMPERLİ KAMYONET ÇALIŞTIRILMASI (1 puan)
B.2. TEKNİK DENEYİM DEĞERLENDİRMESİ
Teknik Deneyim Puanlaması (TDP)
Teknik Deneyim Puanlaması 5 tam puan üzerinden yapılacaktır. Teknik Deneyim Puanlamasında dikkate alınacak esaslar ve puanları aşağıda belirtilmiştir.
İsteklinin veya istekli iş ortaklığının pilot ortağının teklif dosyası içerisinde yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektöre karşı yapmış olduğu işlerden son beş yıl içerisinde almış olduğu ve güncellenmiş tutarı bu iş için teklif edeceği bedelin %90’ından az olmayan (%90 dâhil) bir adet iş deneyim belgesi sunması durumunda istekliye “Teknik Deneyim Puanı” kapsamında 5 puan verilecektir. İş deneyim belgeleri toplanmak suretiyle değerlendirme yapılmayacaktır.
Sunulan Belgenin güncellenmiş tutarının bu iş için teklif edilen bedelin %90’ından az olması durumunda veya belgenin istekli iş ortaklığının özel ortağı tarafından sunulması durumunda ise istekliye “Teknik Deneyim Puanı” kapsamında “0” puan verilecektir.
B.3. MALİ İŞ HACMİ DEĞERLENDİRMESİ
Mali iş hacmi Puanlaması 5 tam puan üzerinden yapılacaktır. Mali iş hacmi Puanlamasında dikkate alınacak esaslar ve puanları aşağıda belirtilmiştir. Satış gelirleri güncellenmeyecektir. İsteklinin veya istekli iş ortaklığının pilot ortağının kamuya verdiği hizmete ilişkin (kamu şirketleri dâhil) kesilen faturalardan oluşan 2020 yılı toplam net satış geliri tutarı (GT):
GT ≥ 45.000.000 TL (5 puan)
45.000.000 TL > GT ≥ 35.000.000 TL (3 puan)
35.000.000 TL > GT ≥ 25.000.000 TL (2 puan)
25.000.000 TL > GT ≥ 15.000.000 TL (1 puan)
15.000.000 TL > GT (0 puan)
C) Toplam Puan
Toplam puan, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamıdır.
D) Ekonomik açıdan en avantajlı teklif
Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, toplam puanı en yüksek olan tekliftir. Toplam puan, teklif fiyatı puanı ve kalite ve teknik değer nitelik puanlarının toplamından oluşmaktadır…” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale İlanı’nın ilgili maddelerinde de fiyat dışı unsurlara yönelik düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.
4734 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesi uyarınca, ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre belirlenebileceği gibi fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınarak da belirlenebilmektedir. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin yukarıda aktarılan maddelerinde bu hususun yanı sıra ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurların da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde; fiyat dışı unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları ile hesaplama yöntemi ve bu unsurlara ilişkin değerlendirmenin yapılabilmesi için sunulacak belgelerin idari şartnamede açıkça belirtileceği, fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesinin hazırlanacağı ve bu belgenin ihale onay belgesinin ekinde yer alacağı, ayrıca ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin hangi yöntem kullanılarak belirlenebileceği hususunun tamamen idarenin takdirinde olduğu ve fiyat dışı unsurlar kullanılarak belirlenmesi durumunda hangi esaslara uyulması gerektiği Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan bölümünde açıklanmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3’üncü maddesine, anılan Tebliğ’in yapım işi ihalelerine ilişkin bölümünde yer verilmiş olsa da buradaki düzenleme içerik bakımından genel olarak fiyat dışı unsurlara yönelik olduğundan, bu düzenlemenin hizmet alımı ihalelerine de teşmil edilebileceği, bu kapsamda hizmet alımı ihalelerinde de ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumunun fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği değerlendirilmektedir.
İdari Şartname’nin yukarıda aktarılan 35’inci maddesinden; ekonomik açıdan en avantajlı teklifin, fiyatla birlikte fiyat dışı unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği, idare tarafından yapılan değerlendirmenin, isteklinin “teklif fiyatı” ile “kalite ve teknik değer nitelik” üzerinden alacağı puanlar toplamına göre yapılacağı,
“Teklif fiyatı” puanlamasının 60 tam puan üzerinden yapılacağı, sınır değer hesabına dâhil edilen istekliler arasında sınır değerin üstündeki ilk teklif fiyat sahibi isteklinin 60 puan alacağı, yaklaşık maliyetin üzerindeki ve sınır değerden düşük tekliflerin puan alamayacağı,
Fiyat dışı unsur olarak belirlenen “Kalite ve teknik değer nitelik” değerlendirmesinin de 40 puan üzerinden yapılacağı, bu değerlendirmenin 3 aşamalı olacağı, ilk aşamada ihale dokümanında belirtilen 10 adet iş kalemi için toplam 30 puan üzerinden “iş kalemleri bazında teklif fiyat nitelik değerlendirmesi”nin yapılacağı, söz konusu her bir iş kalemi için istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, isteklinin toplam teklif bedeline oranının; aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %90 -%110 aralığında (%90 ve %110 dahil) kalması durumunda her bir iş kalemi için İdari Şartname’deki tabloda yer alan puanların verileceği, isteklilerin tekliflerinin %90 -%110 aralığı dışında kalması halinde ise puan alınamayacağı, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamının esas alınacağı; ikinci aşamada 5 tam puan üzerinden “teknik deneyim”in ve üçüncü aşamada da yine 5 tam puan üzerinden “mali iş hacminin” puanlanacağı; sonuç olarak toplam puanın, teklif fiyat puanı ile kalite ve teknik değer nitelik puanının toplamından oluşacağı anlaşılmaktadır.
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, yaklaşık maliyet oluşturulurken tüm iş kalemleri için piyasadan fiyat teklifi alındığı ve alınan tekliflerin ortalaması üzerinden hesaplama yapıldığı; ihale onay belgesi ekinde “Fiyat Dışı Unsurların Kullanılmasına Yönelik Gerekçe Raporu”nun yer aldığı, bu raporda fiyat dışı unsurlara ve bu unsurların seçilme nedenlerine, nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik açıklamaların bulunduğu ve iddia konusu fiyat dışı unsura ilişkin olarak “Birim fiyatlı işlerde, istekliler tarafından bazı iş kalemlerinde piyasa fiyatlarının çok üzerinde, bazı iş kalemlerinde ise çok altında teklif verilmesi suretiyle birim fiyat bazında manipülasyon yapılmasının engellenmesi amacıyla, ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiriyle uyumu fiyat dışı unsur olarak belirlenmiştir. Seçilen birim fiyat kalemleri yaklaşık maliyetin tamamını temsil etmektedir.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.
Yukarıda aktarılan tespitler neticesinde, kamu ihale mevzuatında ekonomik açıdan en avantajlı teklifin hangi yöntem kullanılarak belirleneceği ve işin niteliği ile idarenin ihtiyacına göre işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar dikkate alınarak fiyat dışı unsurların belirlenmesi hususlarında idarelere takdir yetkisinin tanındığı,
Hizmet alımı ihalelerinde ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklif yapısı ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumunun fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, iddia konusu fiyat dışı unsur düzenlemesi ile yaklaşık maliyet içerisinde idarece belirlenen her bir iş kaleminin yaklaşık maliyetteki oranı ile isteklinin teklifindeki aynı iş kalemlerinin her birinin isteklinin teklif fiyatına oranının karşılaştırılmasının amaçlandığı; ilgili iş kalemleri için teklif edilecek tutarın, isteklinin toplam teklifi içerisindeki ağırlık oranının idarece hazırlanan yaklaşık maliyette aynı iş kaleminin toplam yaklaşık maliyetteki ağırlık oranı arasında uyumluluğun arandığı; yapılan düzenlemenin, iş kalemleri için teklif edilecek fiyatları, yaklaşık maliyete yakınlaşmaya yönlendirmekten ziyade, isteklinin teklif yapısı ile yaklaşık maliyet arasında %90 ile %110 arasında uyumluluk olması halinde puan alınacağına yönelik olduğu anlaşılmıştır.
Bu itibarla, fiyat dışı unsur olarak belirlenen “Kalite ve teknik değer nitelik” puanlaması kapsamında “iş kalemleri bazında teklif fiyat nitelik değerlendirmesi”nin, bazı iş kalemlerinde piyasa fiyatlarının çok üzerinde, bazı iş kalemlerinde ise çok altında teklif verilmesi suretiyle birim fiyat bazında manipülasyon yapılmasının engellenmesi amacıyla yapıldığının idarece hazırlanan gerekçe raporunda ifade edildiği, dolayısıyla bu puanlama metodu kullanılarak ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibariyle isteklilerin teklif yapısı ile yaklaşık maliyet yapısının birbiriyle uyumlu olmasının arandığı anlaşılmış olup, ihale dokümanında yer alan düzenlemelerin, 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen rekabet ve kaynakların verimli kullanılması ilkelerini ihlal etmediği ve başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
|
