YAPIM İŞLERİNDE YAPI RUHSATININ YER TESLİMİ ÖNCESİNDE ALINMAMIŞ OLMASININ SONUÇLARI NELERDİR?
Öncelikle bilindiği üzere; idarelerce, mevzuatı gereği yapı ruhsatı alınması gereken yapım işlerinin ihalelerinde, idari şartnamenin katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin maddesinin “İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgelerin” istenilmesine ilişkin bendinde (7.1-i bendi), “yapı müteahhitliği yetki belgesi numarası”na yer verilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, isteklilerin son başvuru veya ihale tarihi itibariyle ilgili mevzuatı uyarınca yapı müteahhitliği yetki belgesi numarası almış, Yapı Müteahhitliği Bilişim Sistemine (YAMBİS) kayıtlı ve kayıtlarının aktif durumda (belge numaralarının iptal edilmemiş) olması şartı aranacak olup, ilgili mevzuatında tanımlanan yetki belge grubu ve diğer hususlar yönüyle değerlendirme yapılmayacaktır.
YAMBİS’e kayıtlı olduklarının ve kayıtlarının aktif durumda olduğunun EKAP üzerinden veya https://yambis.csb.gov.tr internet adresinden teyit edilerek, buna ilişkin belgelerin ihale işlem dosyasında saklanması gerekmektedir.
Yapı ruhsatı ile ilgili olarak;
Yapı ruhsatiyesi” başlıklı 21. maddesinde;
“Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden (….) (1) yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir.” hükmü,
“Ruhsat alma şartları” başlıklı 22. maddesinde;
“Yapı ruhsatiyesi almak için belediye, valilik (….) (1) bürolarına yapı sahipleri veya kanuni vekillerince dilekçe ile müracaat edilir.” hükmü,
“Kamuya ait yapı ve tesisler ile sanayi tesislerinde ruhsat” başlıklı 26. maddesinde;
“Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara, imar planlarında o maksada tahsis edilmiş olmak, plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere mimari, statik, tesisat ve her türlü fenni mesuliyeti bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla avan projeye göre ruhsat verilir. (Ek cümleler:29/11/2018-7153/13 md.) Kamu kurum ve kuruluşlarınca inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin hizmet alımı yapılmış ise inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her türlü fenni mesuliyet kamu kurum ve kuruluşu adına danışman firmanın mimar ve mühendislerince üstlenilebilir. Danışman firmanın fenni mesul mimar ve mühendisleri uzmanlık alanlarına göre yapının, tesisatı ve malzemeleri ile birlikte bu Kanuna ve ilgili diğer mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesini kamu kurum ve kuruluşu adına denetlemekle görevlidir.” hükmü,
4734 sayılı Kamu İhale Kanunun “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62. Maddesinin (c) bendinde;
“Yapım işlerinde arsa temin edilmeden, mülkiyet, kamulaştırma ve gerekli hallerde imar işlemleri tamamlanmadan ve uygulama projeleri yapılmadan ihaleye çıkılamaz. “ hükmü bulunmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu dayanılarak hazırlanmış olan Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nin,
“Yapı ruhsatı işlemleri” başlıklı 55. maddesinde;
“Yapı ruhsatı işleri bu maddede belirtilen esaslar çerçevesinde yapılır. Yeni inşaat, ilave ve esaslı tadilat yapmak üzere ……ilgili idareye müracaat ederler.” Hükmü,
“Kamu alanlarında yapılacak yapılarda ruhsat” başlıklı 56. maddesinde;
“Kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılar; uygulama imar planlarında o maksada tahsis edilmiş ve mülkiyeti belgelenmiş olmak kaydıyla ilgili idarelerden avan projelere göre yapı ruhsatı alınarak inşa edilir. Bu yapılarda plan ve mevzuata aykırı olmamak üzere, mimari, statik, tesisat projelerinin hazırlanmasına ve onaylanmasına, inşaatın yapımına ve denetimine ilişkin her türlü fenni mesuliyet kamu kurum ve kuruluşlarının mimar ve mühendislerince üstlenilir. Kamu kurum ve kuruluşlarınca, kamu ihale mevzuatı kapsamında denetime ilişkin hizmet alımı yapılan yapılarda inşaatın fenni mesuliyeti, kamu kurum ve kuruluşu adına danışmanlık hizmeti alınan firmanın, imar mevzuatında belirtilen şartları haiz mimar ve mühendislerince üstlenilebilir. Danışman firmanın fenni mesul mimar ve mühendisleri uzmanlık alanlarına göre yapının; tesisatı ve malzemeleri ile birlikte 3194 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuatına, imar planına, ruhsat ve eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesini kamu kurum ve kuruluşu adına denetlemekle görevli ve sorumlu olup, bu sorumluluğu kabul ettiğine dair noter onaylı bir taahhütnameyi ruhsat vermeye yetkili idare ile ihaleyi yapan kurum veya kuruluşa sunar.” hükümleri bulunmaktadır.
Ayrıca, Yapım İşleri Genel Şartnamemsin “İşyerinin yükleniciye teslimi” başlıklı 6. maddesinde; “Sözleşmenin imzalanmasından sonra, sözleşmede yazılı süre içinde işe başlanabilmesi için işyeri, ihaleye esas proje ve mahal listesine göre; ……İdare tarafından görevlendirilen yapı denetim görevlisinin de bulunduğu komisyon tarafından yükleniciye teslim edilir. Bu hususta iki taraf arasında bir tutanak düzenlenir. “ hükmü bulunmaktadır.
Bu hükümlere göre, imar kanunu kapsamına gire bütün yapılar için yapı ruhsatiyesi (yapı ruhsatı) alınması zorunludur. Kamuya ait yapılarda bu kapsamda olduğundan kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılacak veya yaptırılacak yapılara alınacak ruhsatlar ile ilgili olarak, yapının her türlü fenni mesuliyet bu kamu kurum ve kuruluşlarınca üstlenilmesi ve mülkiyetin belgelenmesi kaydıyla, avan projelere göre verileceği şeklinde uygulamada kolaylık olması adına istisna sağlandığından, İmar Kanunu’nun 26. Maddesi ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 62. Maddesinin (c) fıkrası birlikte göz önünde bulundurulduğunda, kamu kurum ve kuruluşlarınca ihale yoluyla yapılan inşaatlar için ihale öncesinde yapı ruhsatı alınması mümkündür.
Yapım İşleri Genel Şartnamemsin 6. Maddesinin yukarıda belirtilen hükmüne uygun bir şekilde yer tesliminin yapılması ancak, yapı ruhsatının alınmış olması ile mümkün olabilecektir. Yapım işinde sözleşmenim imzalanması sonrasında sözleşmede belirtilen sürede yapılacak yer tesliminin bu şartları taşıması, diğer bir ifade ile yapı ruhsatının alınmış olarak yer teslimi yapılması gerekmektedir. Yapı ruhsatı alınmadan yapım işine başlanması imar mevzuatı çerçevesinde mümkün olmamaktadır.
Yapı ruhsatının bulunmaması işyerinin yükleniciye teslim edilmesine ve işin yapımına başlanmasına engel olduğundan idare tarafından yapı ruhsatı alınıncaya kadar işin yapımına yüklenici tarafından başlanılamaz.
İdareden kaynaklı bu nedenle işyerinin yükleniciye tesliminde gecikme olmasının sonuçları ile ilgili detaylı bilgi için daha önce paylaştığımız yazımıza aşağıda yer verilen linkten ulaşabilirsiniz.
TÜM BU SÜREÇLERDE HEM TEKNİK HEM DE HUKUKİ DESTEK ALMAK İÇİN BİZİMLE İLETİŞİME GEÇEBİLİRSİNİZ.
Salim DEMİREL
0543 688 97 53
