Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Çalışanların yiyeceği ve içeceği” başlıklı 41’inci maddesinde “41- Yüklenici, işe aldığı işçi ve personelinin, özellikle şehir ve kasabalardan uzak yerlerde, yiyeceğini ve içeceğini sağlamak üzere gereken bütün önlemleri almak zorundadır. Ancak bu sağlama işi, hiçbir şekilde zorlama halini almayacak ve çalışanların dilediği herhangi bir yerden yiyeceğini ve içeceğini sağlamak hususundaki serbestliklerini bozmayacaktır.

Yüklenicinin işyerinde yiyecek ve içecek satım ve temininden doğan her türlü hukuksal mükellefiyet ve sorumluluk, kendisine aittir. Yüklenici, kendisi adına üçüncü kişilere yaptırdığı satım ve teminden de müteselsilen sorumludur.” düzenlemesi,

05.06.2008 tarihli “Döner Sermaye Kaynaklarından Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar” başlıklı Genelge’nin “Hizmet Alımları” başlıklı 2’nci maddesinde “…  B- Hizmet Alımlarında Yemek, Yol ve Giyecek

Yıllardır hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının ayni veya nakdi olarak istekliler tarafından karşılanacağına dair idari şartnamelere kurumlarımız tarafından hükümler konulmaktadır. Bu hükümlere istinaden işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının giderilmesine yönelik maliyetler ise, yaklaşık maliyet tespitinde dikkate alınmakta ve isteklilerden brüt asgari ücret ile öngörülen yemek, yol ve giyecek bedellerini de içeren asgari işçilik maliyetinin altında teklif vermemeleri istenmektedir. Sonuç olarak öngörülen yemek, yol ve giyecek bedelleri kurumlarımız tarafından karşılanarak uhdesinde ihale kalan firmalara ödenmektedir.

Ancak uygulamada bazı sıkıntıların yaşandığı gözlemlenmiş ve bu sıkıntıların ortadan kaldırılması ile kurumlarımız arasında uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Bakanlık Makamından alınan 17 Ocak 2005 tarihli ve 196 sayılı Onay ile;

Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlarca, hizmet alımı kapsamında çalışan işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının istekliler tarafından karşılanmasının öngörüldüğü durumlarda;

a) İşçilerin yemek ihtiyaçlarının ayni veya nakdi olarak karşılanması için firmalara bir bedelin ödenmesi uygulaması yerine, yemek ihtiyaçlarının hastane tarafından çıkartılan yemekten bedelsiz karşılanması yönünde şartnamelere hüküm konulması ve yemek bedelinin yaklaşık maliyet hesaplamalarında dikkate alınmaması,

…

Bu çerçevede;

1- Öncelikle bu uygulamada, hizmet alımı kapsamında çalıştırılan işçilerin yemek, yol ve giyecek ihtiyaçlarının karşılanması noktasında, kurumlarımızın her hangi bir yükümlülüklerinin/zorunluluklarının olmadığının bilinmesi,

2- İşçilerin yemek ihtiyaçlarının hastanede çıkan yemekten karşılanabilmesi için ihale dokümanına (şartname ve sözleşmelere) aşağıdaki şekilde hüküm konulması gerekmektedir.

“İşçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler de tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir…” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Sözleşme konusu hizmetin yerine getirilmesine ilişkin tüm giderler (yemek malzemesi, yemeğin pişirilmesi, yemek servisi, yemek servisi sonrası işlem giderleri ile hizmetin yürütülmesindeki yardımcı unsurlara ilişkin detayı teknik şartnamede belirtilen diğer tüm giderler ) teklif fiyata dahildir.…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “YÜKLENİCİ PERSONELİ YEMEK İHTİYACI” başlıklı 11.2’nci maddesinde “a)İşçilerin yemek ihtiyaçları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Ancak, yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında bir bedel ödenmeyecek olup, bu bedelin karşılığı olarak, hizmet alımı kapsamında çalıştırdığı işçilerin yemek ihtiyaçlarını karşılaması için hastanede çıkan yemekten bedelsiz olarak faydalanması imkânı verilecektir. İstekliler de tekliflerinde işçilerin yemek ihtiyaçları için bir bedel öngörmeyeceklerdir.

b)Söz konusu personelin yemek bedeli toplam rasyona dâhil edilmeyecek ve hiçbir şekilde hastaneye fatura edilmeyecektir.  (Sağ. Bak. Strateji Geliştirme Başkanlığı Döner Sermaye Kaynaklarından Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar-2008/42).” düzenlemesi yer almaktadır.

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin 41’inci maddesinde yüklenicinin işe aldığı işçi ve personelinin yiyeceğini ve içeceğini sağlamak üzere gereken bütün önlemleri almak zorunda olduğu, yüklenicinin işyerinde yiyecek ve içecek satım ve temininden doğan her türlü hukuksal mükellefiyet ve sorumluluğun kendisine ait olduğu düzenlenmiştir.

İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde Teknik Şartname’de belirtilen tüm giderlerin teklif fiyata dahil olduğunun düzenlendiği, ayrıca iddia konusu Teknik Şartname düzenlemesinde de işçilerin yemek ihtiyaçlarının yüklenici tarafından karşılanacağı açıkça yazmakta olduğundan yüklenicinin çalıştırdığı işçilerin yemek ücretlerini karşılaması gerektiği, iddia konusu Teknik Şartname düzenlemesinin 05.06.2008 tarihli “Döner Sermaye Kaynaklarından Yapılacak Olan İhalelerde Uyulması Gereken Usul ve Esaslar” başlıklı Genelge’nin “Hizmet Alımları” başlıklı 2’nci maddesinde yer alan düzenleme doğrultusunda konulduğu anlaşılmıştır.

İhale dokümanı düzenlemeleri birlikte değerlendirildiğinde İdari Şartname’de iş kapsamında çalıştırılacak işçilere dair maliyetin teklif bedeline dahil olduğu ve idarece bir bedel ödenmeyeceği ve yine Teknik Şartname’de de aynı doğrultuda çalıştırılacak işçilerin yemek ihtiyacının sağlık tesisinin diğer çalışanlarına verilecek yemekten karşılanacağı ve bedelinin de yükleniciye ait olacağı belirtilmiş olup, yapılan düzenlemelerde yükleniciye yemek ihtiyacının karşılanması noktasında idarece ayrıca bir bedel ödenmeyeceği ve çalıştırılacak işçilerin hastanede çıkan yemekten bedelsiz faydalanması imkanı verileceği hususları ortaya konulduğundan bir aykırılık ya da çelişkili bir ifadenin olmadığı sonucuna ulaşılmış ve başvuru sahibinin bu yöndeki iddiası yerinde bulunmamıştır.