4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda anılan “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde yer alan hükme göre, ekonomik açıdan en avantajlı teklif, idarece sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenebileceği ve söz konusu yöntemlerden hangisinin seçileceği hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunduğu anlaşılmaktadır. .
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İhale işlem dosyası” başlıklı 20’nci maddesi ile “Fiyat dışı unsurlar ve bu unsurlara yönelik düzenleme” başlıklı 61’inci maddesinde yer alan hükümlere göre fiyat dışı unsurlara, bu unsurların parasal değerlerine veya nispi ağırlıklarına ve hesaplama yöntemine yönelik olarak düzenlemeyi yapan birim veya görevliler tarafından gerekçeli bir açıklama belgesinin hazırlanması gerekmektedir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 53.3.4’üncü maddesinde yer alan açıklamalar kapsamında fiyat dışı unsur olarak niceliksel ve niteliksel belirlemeler yapılabileceği, anılan maddede yer alan hususlardan biri, birkaçı ya da tamamının fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, sayılan bu hususlardan, ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumunun fiyat dışı unsur olarak kullanılabileceği, bu doğrultuda hizmet alımı ihalelerinde de ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklif yapısı ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumunun fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği anlaşılmıştır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, İdari Şartname’de fiyat dışı unsur olarak belirlenen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısı, niteliği ve teknik kriterlere yönelik düzenlemelere yer verileceği, fiyat dışı unsur değerlendirmesi yapılabilmesi için, kendi malı olduğunu gösteren belgeler ile teknik kriterleri tevsik eden belgelerin teklif ile birlikte sunulması gerektiği, bununla birlikte kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin fiyat dışı unsurun, fiyat ve fiyat dışı unsurlar dahil hesaplanan toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığının yüzde biri geçemeyeceği anlaşılmaktadır.
Bu doğrultuda, İhale İlanı’nın 5’inci maddesinde yer verilen düzenlemelerden ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesine yönelik hesaplamada kullanılacak toplam puanın; teklif fiyatı puanı (75 puan) ile fiyat dışı unsur puanının (25 puan) toplamından oluşacağı, ayrıca fiyat dışı unsurlar arasında araçlara ilişkin olarak isteklinin kendi malı olması gerektiğine dair bir düzenlemeye yer verilmediği, fiyat dışı unsur puanlamasının; söz konusu her bir iş kalemi için, istekli tarafından teklif edilen o iş kalemi tutarının, isteklinin toplam teklif bedeline oranı, aynı iş kalemlerinin yaklaşık maliyetteki bedellerinin toplam yaklaşık maliyete oranının %90 – % 110’u aralığında kalması durumunda her bir iş kalemi için, muhtelif araç cinslerine göre 1 ila 3 puan arasında belirlenen puanların verileceği, isteklilerin teklifleri %90- %110 aralığı dışında kalıyorsa iş kalemleri için puan alınamayacağı, kalite ve teknik değer nitelik puanının, her bir iş kalemi için verilen puanların toplamından oluştuğu anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan tespitler neticesinde, kamu ihale mevzuatında ekonomik açıdan en avantajlı teklifin hangi yöntem kullanılarak belirleneceği ve işin niteliği ile idarenin ihtiyacına göre işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi unsurlar dikkate alınarak fiyat dışı unsurların belirlenmesi hususlarında idarelere takdir yetkisinin tanındığı, hizmet alımı ihalelerinde ihale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklif yapısı ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumunun fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, bu doğrultuda iddia konusu fiyat dışı unsur düzenlemesi ile yaklaşık maliyet içerisinde idarece belirlenen her bir iş kaleminin yaklaşık maliyetteki oranı ile isteklinin teklifindeki aynı iş kalemlerinin her birinin isteklinin teklif fiyatına oranının karşılaştırılmasının amaçlandığı ve fiyat dışı unsura konu edilen iş kalemlerinin idarenin takdir yetkisinde belirlendiği,
Buna ek olarak Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41’inci maddesinde yer aldığı üzere, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın da fiyat dışı unsur olarak belirlenebileceği, ancak bu unsurun toplam değerlendirme puanı içindeki ağırlığının yüzde biri geçmemesi şartıyla kullanılabileceği, fakat başvuruya konu ihalede başvuru sahibinin iddiasının aksine, Tebliğ’in 53.3.4.(ç) maddesi doğrultusunda kendi malı olması gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın da fiyat dışı unsur olarak belirlendiğine ilişkin ihale dokümanında herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı, mevcut fiyat dışı unsur düzenlemesinin Tebliğ’in 53.3.4.(ğ) maddesinde yer alan isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu doğrultusunda hazırlandığı anlaşılmış olup iddiaya konu edilen fiyat dışı unsur düzenlemelerinin bu haliyle mevzuata uygun olduğu ve başvuru sahibinin aksi yöndeki iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
