ŞARTLAR OLUŞMADAN 21/B İHALESİNE ÇIKILAMAZ

Usulüne uygun olarak ihale süreci başlatılmadan 4734 sayılı Kanun’un 21/b bendine göre ihaleye çıkılması aşağıya alınan Sayıştay Mali denetim Raporunda sorgulanmıştır.

2014 Yılı İhale süreçlerinin incelenmesinde 29 kişilik otobüs ve şoför personel kiralama işi ile ilgili …TL ve ..TL bedelli işler ile …TL bedelli güvenlik hizmet alımı işi …TL bedelli yemek temini işi için ihale süreçleri uygulanmadan, Kamu İhale Kanununun 21/b maddesine göre ihaleye çıkıldığı görülmüştür

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Pazarlık Usulü” başlıklı 21 inci maddesinin (b) bendinde;

“Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması”‘ Hükmü doğrultusunda pazarlık usulü için gereken şartlar oluşmamasına rağmen işin pazarlık usulü ile ihaleye çıkarılması mevzuata aykırıdır.

Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Süreklilik arz eden mal ve hizmet alımlarının kesintiye uğratılmadan temini başlıklı 20 inci maddesinde ;

“Ancak yılın sonunda ya da ertesi yılın başında çıkılan ihalelerde önceden öngörülemeyen nedenlerle ihale sürecinin uzadığı durumlarda süreklilik arz eden bu alımların kesintiye uğratılmamasını teminen, ihale sonuçlandırılıncaya kadar geçecek süre içindeki ihtiyaçların 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendindeki “idare tarafından önceden öngörülemeyen olaylar” kapsamında değerlendirilerek, anılan madde hükmü ve 62 nci maddenin (ı) bendinde yer alan esaslar da dikkate alınarak aynı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi ya da 22 nci maddesinin (d) bendinde belirtilen tutarlara kadar olanların bu maddelere göre temin edilebilmesi idarenin yetki ve sorumluluğundadır…” denilmektedir.

Yukarıda belirtilen hükümlerin beraber değerlendirilmesi sonucu; Kamu İhale Kanununun 21-b bendinde belirtilen şartların gerçekleşmemesi nedeniyle yapılan işlemin mevzuata aykırı olduğu düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabı

2014 yılı Mart ayında yapılan Mahalli İdareler seçimleri öncesinde ve/veya seçimleri takiben, süreklilik arz eden alımların kesintiye uğratılmaması ve fakat yeni yönetimin belirleyeceği politikalara uygun alımlar yapılmasını sağlamaya yönelik olarak da birden fazla yıla sari ihaleler yapılıncaya kadar geçecek süreler için yapılmış alımlardır. Bir başka ifade ile, seçimler öncesinde 2014 yılının başlangıcında, sari yıllara yaygın hizmet yüklenmeleri suretiyle alım yapılabilmesi, 5393 sayılı yasanın 67’nci maddesindeki düzenlemenin son cümlesi olan “(…) süresi ilk mahallî idareler genel seçimlerini izleyen altıncı ayın sonunu geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülebilir.” ifadesine aykırı düşmektedir. Bu nedenle 2014 yılı başlangıcında yapılacak alımlarda sari yıllara yaygın yüklenmelere ilişkin ihalelerin yapılabilmesi mümkün görülmemiştir. Öte yandan, hangi hizmet(ler)in piyasadan temin edileceği; piyasadan temin edilecek hizmet alımlarının hangilerinin sari yıllara yaygın yüklenme olması gerektiği hususunu takdir yetkisi yeni belediye yönetimine ait olduğundan, bu politikaların belirlenebilmesi için ihtiyaç duyulacak araştırma ve karar verme sürecinde geçen süre bakımından da süreklilik arz eden alımların 4734 sayılı yasanın 19’ncu madde çerçevesinde yapılabilmesi mümkün olamamıştır.

Sonuç olarak

Kamu idaresi cevabında özetle; süreklilik arz eden alımların kesintiye uğratılmaması ve fakat yeni yönetimin belirleyeceği politikalara uygun alımlar yapılmasını sağlamaya yönelik olarak da birden fazla yıla sari ihaleler yapılıncaya kadar geçecek süreler için yapılmış alımlar olarak değerlendirdiklerini belirtmişlerdir.

Öncelikli idare tarafından süreklilik arz eden işlerin yıllara yaygın yapılmasının zorunlu olduğu şeklinde mevzuatı yorumladığı görülmektedir. Oysaki yıllara yaygın yüklenimlere girişilmesi ile ilgili yetki bir mecburiyet değil idareler için getirilmiş bir kolaylıktır. Mahalli idareler seçimlerini gerekçe gösterilerek yıllara sari işlere girişilemeyeceği düşüncesi ve bu düşünce dayanak teşkil ederek bu süre zarfını 21 -b maddesine göre ihaleler yapılması tarafımızca uygun görülmemektedir. Belirtilen işler için yıllara sari olmayan bir şekilde açık ihale usulü ile işlerin temin edilmesi mümkündür. Konu müteakip yılı denetimlerinde takip edilecektir.

Öneri

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 21/b bendinin mevzuata uygun olarak kullanılması önerilmektedir.