Yapım işlerinde süre uzatımı verilmesi durumunda fiyat farkı hesabı yapılabilir mi? Bu yazımızda yapım işlerinde fiyat farkı konusu ele alınarak; süre uzatımına ilişkin mücbir sebepler ile idareden kaynaklı süre uzatımı verilebilecek haller ele alınmıştır. Sözleşme sürecinde fiyat farkı hesabının yapılabilmesi için mücbir sebepler veya idareden kaynaklı nedenlerle süre uzatımı verilmiş olması ve revize iş programlarının yapılmış olması gerekmektedir. Konunun detayları aşağıdadır.
Fiyat Farkı Hesaplanması Öngörülmeyen Yapım İşlerinde Süre Uzatımı Verilmesi Durumunda Fiyat Farkı Hesabı Yapılabilir mi?
Yapım işlerinde fiyat farkı verilebilmesi için ihale dokümanı kapsamında yer alan işe ait idari şartnamenin ve sözleşme tasarısının ilgili maddelerinde idare tarafından fiyat farkı verileceğinin belirtilmiş olması gerekmektedir.
Peki istekli olabilecekler tarafından incelenen bir yapım işi kapsamında fiyat farkını hesaplanmasının öngörülüp öngörülmediğine ilişkin bilgiye nasıl ulaşabilecektir. Bunun için, işe idari şartnamenin 45.3. maddesi ile sözleşme tasarısının 14. maddesine bakmaları yeterli olacaktır.
İhale dokümanında fiyat farkı hesaplaması öngörülmeyen işlerde sadece mücbir sebepler ya da idareden kaynaklı süre uzatımları verilmesi durumunda fiyat farkı hesaplanabilmektedir. 08/08/2019 tarih ve 30856 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 18/08/2019 tarihinde yürürlüğe giren mevzuat değişiklikleri ile hem idari şartnamenin 45.3. maddesi ile sözleşmenin 14.2. maddesinde “mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır.” ek cümlesi eklenmiştir. Eklenen bu cümle ile idare tarafından fiyat farkı hesaplanmayacağı belirtilen işlerde bu düzenlemenin yapılması idarenin tercihinden çıkarılarak zorunlu bir hale getirilmiştir.
Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin Süre uzatımı verilebilecek haller ve şartları başlıklı 18. Maddesinde ise; Süre uzatımıyla ilgili hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerinin uygulanacağı belirtilmektedir.
Bu çerçevece süre uzatımına ilişkin düzenlemeler Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 29. Maddesinde belirtilmiş olup, bunlar; “Mücbir Sebepler” ile “İdareden Kaynaklı Nedenler” olarak belirtilmiştir.
4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun “Mücbir Sebepler” başlıklı 10 uncu maddesinde; “Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller aşağıda belirtilmiştir:
- Doğal afetler
- Kanuni grev
- Genel salgın hastalık
- Kısmi veya genel seferberlik ilanı
- Gerektiğinde Kurum tarafından belirlenecek benzeri diğer haller.
Yukarıda sayılan sebeplerin mücbir sebep olarak kabul edilmesi ve yükleniciye süre uzatımı verilebilmesi için hem öngörülmezlik, hem de önlenemezlik şartlarının bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir.
İdareden Kaynaklı Süre Uzatımı Verilebilecek Haller İse Aşağıda Belirtilmiştir.
- Yer tesliminin geç yapılması
- İşyerinde değişiklik yapılması
- Projelerin tesliminde gecikme olması
- Projelerin onaylanmasında gecikme olması
- Proje değişikliği/İş artışları
- İş Programının onaylanmasında gecikme olması
- İşin idarece durdurulması
- Hakedişlerin zamanında ödenmemesi
İşin Bitim Tarihinin Süre Uzatımı Verilmek Suretiyle Uzatılması Halinde Fiyat Farkı Nasıl Hesaplanacak?
İhale dokümanı kapsamında yer alan İdari şartnamenin 45.3. maddesi ile sözleşmenin 14.2. maddesinde belirtilen düzenleme gereği; mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacak olup, Bu durum 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların “Fiyat farkı hesaplanması öngörülmeyen işler” başlıklı aşağıda belirtilen 9. Maddesinde de açıklanmıştır.
MADDE 9- (1) İdari şartname ve sözleşmesinde fiyat farkı verilmesi öngörülmeyen işlerde, 4735 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen mücbir sebepler ya da idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, uzatılan süre içinde ve bu süreye göre revize edilen iş programına uygun olarak yapılan iş kalemleri ya da iş grupları için, bu madde hükmüne işin idari şartname ve sözleşmesinde yer verilmiş olması şartıyla bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanır.
(2) Fiyat farkı hesabında temel endeks, iş bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait endeksi; güncel endeks ise, revize iş programına göre işin gerçekleştirilmesi gereken aya ait endeksi ifade eder. Temel endeks ve güncel endeks olarak Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun “ÜFE Genel” sütunundaki sayı esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.”
Endekslerde yapılan bu düzenlemeye ilişkin 01.03.2014 Tarihli ve 28928 sayılı Resmi Gazetede 6527 numaralı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun yayınlanmış ve ihale mevzuatında kullanılan TEFE ve ÜFE endekslerinin yerine Yİ-ÜFE endeksinin kullanılacağı belirtilmiştir.
Yapım İşlerinde Fiyat Farkı Hesaplama
Peki yapım işlerinde fiyat farkı nasıl hesaplanır? Bu sorunun cevabı aşağıda sunulmuştur. Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Aşağıdaki Formüle Göre Hesaplanır:
F = An x B x ( Pn – 1 )
Formülde yer alan Pn Değeri ise, Pn=Gn/Go olarak hesaplanır.
Burada özellikle dikkate edilmesi gereken husus yüklenici firmanın teklifinin işin bitim tarihine kadar olduğu kabul edildiğinden fiyat farkı hesaplama formülde yer alan Pn Değerinin hesabında kullanılacak olan Temel endeksin (Go), iş bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait endeksi, Güncel endeksin (Gn) ise revize iş programına göre işin gerçekleştirilmesi gereken aya ait endeksi ifade ettiği ve hesaplamada endekslerin bu şekilde kullanılması gerektiğidir.
Özetle
Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamayacağından fiyat farkı hesaplanması öngörülmeyen yapım işlerinde sözleşme sürecinde fiyat farkı hesabının yapılabilmesi için; Mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle süre uzatımı verilmiş olması ve revize iş programının yapılmış olması gerekmektedir. Yapım işlerinde fiyat farkı hesaplaması yukarıda sayılan şartlara ve durumlara bağlıdır. Fiyat farkı hesaplama formulü de yine yukarıda verilmiştir.
Salim Demirel ihale danışmanı olarak fiyat farkı hesaplama ve daha bir çok konuda uzman görüşler sunmaktadır.
Benzer Makaleler
Aşağıda konu ile benzerlik arzeden makalelerimizi bulabilirsiniz.
Fiyat farkı formülünde yer alan her bir bileşene yönelik fiyat farkı öngörülmesini zorunlu değildir.
