BAŞVURU SAHİBİ:
Mmc Grup Yapı İnşaat Taahhüt Anonim Şirketi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Burhaniye Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2024/765492 İhale Kayıt Numaralı “Balıkesir İli Burhaniye İlçesi Sathi Kaplama Yol Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Burhaniye Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 27.06.2024 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Balıkesir İli Burhaniye İlçesi Sathi Kaplama Yol Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak başvuru sahibince 16.07.2024 tarih ve 152531 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile başvuruda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2024/805 sayılı dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde ön inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Ön inceleme raporu ve ekleri incelendi.
Başvuru dilekçesinde özetle; ihale üzerinde bırakılan istekli Doruksa Petrol İnş. Nak. Yem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının ihale konusu işin maliyetinden daha düşük olmasına rağmen kabul edildiği, anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif savunmasına ilişkin belgelerin idareden istenildiği, ancak idare tarafından kendilerine herhangi bir belgenin sunulmadığı, bunun üzerine kısa vadede kamu yararına gibi görünmesine rağmen uzun vadede tarafların zarara uğrayabileceği ve bölge halkının refahının etkilenebileceği, kendileri tarafından sunulan fiyat teklifinin, önceden bölgede gerçekleştirilen işlerden kaynaklı olarak daha avantajlı olduğu ve bahsi geçen sınır değerin altında kalmış teklifin işin maliyetinin çok altında olduğu ifadeleri ile idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, idare tarafından söz konusu başvuruya ilişkin olarak “kamu yararı gözetilerek ihale işlemlerinin devam edilmesine” şeklinde karar verildiği, bu kararın yeterince açıklayıcı olmadığı, ihale konusu işin maliyetinin, bahsi geçen firmanın verdiği teklifin çok daha üzerinde olduğu, bunun kendileri tarafından incelendiği ve açıkça belirtildiği, dolayısıyla verilen kararın tekrar gözden geçirilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinin birinci fıkrasında “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.
…
Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir:
…
d) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller.
…” hükmü,
Aynı maddenin onbirinci fıkrasının (c) bendinde “Başvurunun süre, usul ve şekil kurallarına uygun olmaması, usulüne uygun olarak sözleşme imzalanmış olması veya şikâyete konu işlemlerde hukuka aykırılığın tespit edilememesi veya itirazen şikâyet başvurusuna konu hususun Kurumun görev alanında bulunmaması hallerinde başvurunun reddine karar verilir.” hükmü yer almaktadır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 8’inci maddesinin ikinci fıkrasında “Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;
…
ç) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;
…
ı) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilip belirtilmediği,
…
yönlerinden sırasıyla incelenir.
…
(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin sekizinci fıkrasında “Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden şikâyete konu ihalenin Burhaniye Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Balıkesir İli Burhaniye İlçesi Sathi Kaplama Yol Yapım İşi” işine ilişkin olduğu, 27.06.2024 tarihinde gerçekleştirilen ihalede 15 adet ihale dokümanı indirildiği, 13 istekli tarafından teklif sunulduğu, 02.07.2024 tarihli ihale komisyon kararı ile aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Doruksa Petrol İnş. Nakliye Yemekçilik Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, başvuru sahibi Mmc Grup Yapı İnşaat Taahhüt Anonim Şirketi’nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
Başvuruya konu ihaleye yönelik olarak başvuru sahibi istekli tarafından sunulan şikâyet başvuru dilekçesi incelendiğinde, ihale üzerinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamalarının ihale konusu işin maliyetinin altında olduğu iddia edilmektedir. Bu iddianın da başvuru sahibi isteklinin ihaleye konu işin gerçekleştirileceği bölgede daha önce işler gerçekleştirmiş olması ve bölgedeki ocaklara ve diğer malzeme tedarikçilerine hakim bir firma olmasına dayandırıldığı, nihai olarak bölgede daha avantajlı fiyatlara sahip olmalarına rağmen ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi tekliflerinden bile daha düşük fiyat teklifi vermiş olmasının sorgulamaya sebebiyet verdiğinin ifade edildiği görülmektedir. Bununla birlikte ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük savunmasına yöneltilen herhangi bir mevzuata aykırılık iddiasının bulunmadığı tespit edilmiştir.
Öte yandan Başvuru sahibi tarafından sunulan itirazen şikayet başvuru dilekçesinde ise “…Doruksa Petrol İnş. Nak. Yem. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. firmasından ikinci oturumda aşırı düşük sorgulaması kapsamında savunma istenmiş ve bu savunma işin maliyet fiyatından daha düşük bir teklif olmasına rağmen kabul edilmiştir… Bu işin maliyetinin, bahsi geçen firmanın verdiği teklifin çok daha üzerinde olduğu tarafımızdan özenle incelenmiş ve açıkça belirtilmiş olup verilen kararın tekrar gözden geçirilmesi gerektiğinin, idarenin başta ekonomik zarar görmemesi için ve yaşanılmış zararın telefi edilmesinin gerek zaman açısından gerekse iş gücü açısından sürecin henüz başındayken değişiklik yapılmasından zor olacağı açıkça görülmektedir. Tüm bunların ışığında henüz sürecin başındayken kararın değiştirilmesi konusunda gereğinin yapılmasını arz ediyoruz.” ifadelerine yer verildiği ve şikayet dilekçesindeki açıklamalara işaret edildiği görülmektedir.
Şikâyet başvurusu, ihalelere yönelik idari başvuru yolunun ilk aşaması olup, şikâyet başvurusunun amacı, başvuranlar bakımından hak aramak olduğu kadar idareler bakımından da iddia edilen mevzuata aykırılıklara ilişkin kendi görüşlerinin ortaya konulmasıdır. Dolayısıyla, şikâyet başvurusunun itirazen şikâyet başvurusundan bağımsız düşünülmemesi, bu anlamda hukuka aykırılık iddialarının açık, net ve gerekçeleriyle birlikte öncelikle idareye ileri sürülerek idarenin bu konudaki iradesinin ortaya çıkması, daha sonra Kuruma başvuruda bulunulması önem arz etmektedir. Bu bağlamda, Kurum tarafından ihale sürecindeki işlem ve eylemlere ilişkin yapılacak inceleme başvuru sahibinin iddia konusu ettiği hususlara ve idarenin bu yöndeki beyanlarına hasredilmiş olup, uyuşmazlıklarda idari denetim yetkisi bu yönde bulunan Kurumun ihale komisyonlarının yerine geçip, resen inceleme sonucunu doğuracak şekilde işlemleri baştan sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmaması sebebiyle, ihale komisyonunun görev ve yetkisi dâhilinde incelediği hususların Kurum tarafından yeniden incelenmesi/değerlendirilmesi talebini içeren söz konusu başvuruların, 4734 sayılı Kanun ve ikincil mevzuata uygun bir başvuru olarak nitelendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Diğer yandan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8’inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; dilekçelerde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmesinin zorunlu olduğu, aynı Yönetmelik’in 16’ncı maddesinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilip belirtilmediği konusunun Kuruma yapılan başvurularda öncelikle incelenmesi gereken hususlar arasında olduğu hükme bağlanmış, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 11’inci maddesinde ise idarenin işleminin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, başvurunun reddine ilişkin sorumluluğun başvurana ait olacağı yönünde bir açıklama yapılmıştır.
Bu doğrultuda yapılan değerlendirmede, yukarıda aktarılan dilekçelerde ihale üzerinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin mevzuata aykırılık sebeplerinin belirtilmediği, anılan dilekçelerde mevzuata aykırılık iddiası olmadığı gibi söz konusu hususa ilişkin gerekçelere de yer verilmediği, bu iddianın başvuru sahibince somut bir dayanak belirtilmeksizin ihale komisyonunun görev ve yetkisi dahilinde incelediği hususların Kurum tarafından yeniden incelenmesi/değerlendirilmesi talebini içerdiği görülmüş olup itirazen şikayet dilekçesi üzerine Kurumun ihale komisyonu yerine geçip resen bir inceleme yapamayacağı ve sunulan belgeleri baştan sona yeniden inceleme yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığından 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun reddi gerekmektedir.
Ayrıca 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanun’un öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması” koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|