İDARELERİN SÖZLEŞMEYE İLİŞKİN TAAHHÜTLERİNİ YERİNE GETİRMEMESİ YÜKLENİCİYE HAKLI FESİH İMKANI VERİR Mİ?
Kamu ihale hukuku çerçevesinde 4735 sayılı Kanun uyarınca imzalanan ihale sözleşmeleri sözleşmenin imzalanması aşamasından sonra artık özel hukuk sözleşmeleri mahiyetini almaktadır. Esas itibariyle yüklenicinin kendisine ihale edilen işi gerçekleştirilmesi ve karşılığında anlaşılan bedelin idarece kendisine ödenmesi ana taahhütlerini içeren bu sözleşme şeklinde hem yüklenicinin hem idarenin ana taahhüte bağlı ve işin yapılmasını doğrudan ilgilendiren yan taahhütleri bulunmaktadır. Yer tesliminin tam, zamanında ve usulüne uygun yapılması, yapım işi sözleşmeleri bakımından önem taşıyan ve işin yapımını doğrudan ilgilendiren idarenin sorumluluğundaki yan taahhütlerden biridir.
Peki bu taahhüdün idarece tam ve zamanında yerine getirilmemesi yükleniciye sözleşmenin haklı feshi imkanı verir mi?
Yapım işlerine ilişkin ihale sözleşmeleri işin belirli bir sürede yapımını öngören sözleşmeler olup, bu bağlamda işin süresi içerisinde gerçekleştirilmesi yüklenicinin katlanacağı maliyetleri de doğrudan ilgilendirmektedir. Bu nedenle sözleşmede öngörülen sürede yer teslimi yapılması yüklenicinin katlanacağı maliyetleri azaltabileceği gibi işin de süresi içerisinde gerçekleştirilmesini temin edecektir.
Fakat uygulamada idareden kaynaklanan nedenlerle yer tesliminin yapılamadığı yahut fiziken işe başlama imkanının yüklenicilere sağlanamadığı gibi durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Koronavirüs salgını sebebiyle bütün dünya ekonomilerinde yaşanan öngörülemez fiyatlamalardan kaynaklı olarak yüklenicinin uzunca bir süre işe başlamadan beklemesi, ekonomik risklerin tamamen yüklenici üzerine yüklenmesi anlamını taşıyacağından bu durum hukuka uygun değildir. Bizim de aynı kanaati taşıdığımız güncel yargı kararlarında; yüklenicinin ancak makul bir süre bu hukuki durumun çözülmesini bekleyebileceği, makul sürenin aşılması halinde artık sözleşmeyi fesih imkanının bulunduğu görüşü oluşmuştur. Bu doğrultuda yüklenici işe başlanmasının, yer teslimi yapılmasının idareden kaynaklanan nedenlerle olağandışı süreyle gecikmesi halinde sözleşmeyi fesih hakkına sahip olabilecektir.
Ancak her olay kendine özgü detaylar barındırdığından yüklenicilerimizin her olayı kendi içerisinde değerlendirerek hukuki süreci ilerletmeleri ve bu konuda hukuki destek almaları hak kaybına uğramamaları adına önem arzetmektedir.
