Kamu İhale Kurumu Kararlarına Karşı Açılan Davalarda Yürütmeyi Durdurma Kararı Verilmesi
İdari Yargılama Usulü Kanunumuzun “İvedi Yargılama Usulü” başlıklı 20/A maddesinde; niteliği itibariyle hızlı yargılama yapılmasını gerektiren uyuşmazlıklar ve bu yargılama usulünün tabi olduğu işleyiş düzenlenmiştir. İhalelere katılmaktan yasaklama kararları hariç ihale sürecindeki işlemlere karşı açılacak davalarda bu yargılama usulü kapsamında olan uyuşmazlıklardan kabul edilmiştir. Dolayısıyla Kamu İhale Kurulu kararlarına karşı açılacak davalarda bu kapsamdadır.
Seri yargılama usulü uygulanan uyuşmazlıklarda dava açma süresi 30 gün olarak belirlenmiş idarece verilecek savunmanın süresi de kısaltılarak 15 gün olarak belirlenmiştir. Normal yargılama usulünün dışında seri yargılama usulünde ikincil dilekçelere yer verilmemiş ve dosyaların hızlıca tekemmül ettirilmesi ve esas kararın bir an önce verilmesi amaçlanmıştır.
Ayrıca aynı düzenlemede yürütmenin durdurulmasıyla ilgili kararlara karşı itiraz edilemez hükmü getirilmiştir.
Fakat seri yargılama usulüne tabi Kamu İhale Kurulu kararlarının iptali talebiyle(yahut diğer ihale işlemlerine karşı) açılacak davalarda yürütmenin durdurulması kararı verilmesinin pratikte hiçbir katkısı bulunmamaktadır. Zira İdari Yargılama Usulü Kanunumuzun 27.maddesinde yürütmenin durdurulması taleplerinin esasının, idarenin savunması alındıktan sonra yahut idarenin savunma verme süresi geçtikten sonra değerlendirilebileceği açıkça belirtilmektedir.
Seri yargılama usulüne tabi uyuşmazlıklarda da davacının ve idarenin ikincil dilekçelerini verme imkanı bulunmadığı, idarenin ilk savunmasını verdikten yahut savunma verme süresi geçtikten sonra dosyaların tekemmül edeceğinin açıkça kanunda belirtildiği dikkate alındığında artık dosyanın esası hakkında bir karar verilebilecekken, yürütmenin durdurulması talebinin değerlendirilmesinin uyuşmazlığın taraflarına ve yargılama sürecine, usul ekonomisine hiçbir katkısı bulunmadığı gibi yargılama sürecinin de yersiz uzamasına sebebiyet vermektedir. Zira Mahkeme uyuşmazlığın esası hakkında karar verebilecekken yürütmenin durdurulması talebini değerlendirdiğinde, yeniden esas hakkında bir karar vermek durumunda kalacak ve bu da sürecin uzamasına sebebiyet verecektir.
Buna karşın Kamu İhale Kurulununun 22/06/2022 tarih 2022/MK-204 karar sayılı kararında; Davacı Er-Me Müh. Müş. Tic. San. Ltd. Şti. – Mekan Harita Müh. İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, Ankara 23. İdare Mahkemesinin 20.05.2022 tarihli E:2022/805 sayılı kararında “…Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile uyuşmazlığa konu ihaleye ilişkin Ön Yeterlik Şartnamesi’nin ilgili hükümleri bir arada değerlendirildiğinde, davacılar tarafından iş deneyimi kapsamında sunulan “Nabucco Gaz Boru Hattı Projesi Harita ve Kamulaştırma Çalışmaları Sözleşmesi”nin 12. maddesindeki 2 numaralı “Uçuş izni alındığında %3”, 3 numaralı “LİDAR çalışması için uçuş tamamlandığında %7”, 6 numaralı “LİDAR yöntemiyle elde edilen verilerin işlenerek değerlendirilmesi ve GIS ortamına aktarılacak şekilde teslim edilmesi ile % 5”, 9 numaralı “Boru hattı ekseninin talep edilen zamanda uygun kazık vb. şekilde işaretlenmesi tamamlandığında %1“ ve 11 numaralı “Boru hattı güzergahının plan-profil paftaları tamamlandığında % 5” iş kalemlerinin; kamulaştırma mühendislik hizmetleri kapsamında yer aldığı ve ihale konusu işe benzer işler olduğu, dolayısıyla ihale kapsamındaki davacılar için yapılan puanlamada söz konusu iş kalemlerinin de hesaba katılmasının gerektiği anlaşıldığından, aksi yönde alınan dava konusu Kurul kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu işlemin yürütülmeye devam edilmesi halinde ihale işlemlerine devam edilecek olması nedeniyle telafisi güç zararlar ortaya çıkabilecektir.” gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.””şeklinde hüküm kurularak; Mahkemece kurul kararının iptali talebiyle açılan davada yürütmenin durdurulması kararı verildiği anlaşılmaktadır. Oysa yukarıda yapmış olduğumuz değerlendirmeler ve seri yargılama usulünün tabi olduğu işleyiş bakımından Mahkemece aynı dosya kapsamında doğrudan kurul kararının iptaline karar verilmesi imkanı varken yargılama sürecinin uzamasına sebebiyet verecek şekilde yürütmenin durdurulması kararı verilmesinin pratik anlamda bir karşılığı bulunmamaktadır.
Her ne kadar yukarıda belirtmiş olduğumuz nitelikte kararlar bulunmakta ise de bu kararlar istisnai nitelikte olup hemen hemen mahkemelerin tamamı yürütmenin durdurulması talebinde bulunulmuş olsa dahi bu talepler hakkında karar vermeyip doğru yöntemle doğrudan uyuşmazlığın esası hakkında karar verme yoluna gitmektedir.
Bu nedenle, ihale sürecindeki işlemlere karşı dava açmayı düşünenlerin seri yargılama usulünün işleyişini de göz önünde bulundurarak davalarını yürütmenin durdurulması talebi olmaksızın açmaları uyuşmazlığın esasının daha hızlı sonuçlanmasına katkı sağlayacaktır.
